حق ماموریت در قانون کار آمده و یکی از حقوق اصلی کارمندان است. زمانی که کارمند به دستور کارفرمای خود برای انجام کارهای شرکت به مکانی خارج از محل اصلی شرکت فرستاده شود، ماموریتی انجام داده و حقوقی که بابت این ماموریت دریافت می‌کند همان حق ماموریت است. مثلا کارمندی که برای افتتاح شعبه جدید شرکتشان به مدت چند روز به شهر دیگری می‌رود، حق ماموریت به او تعلق می‌گیرد.
حق ماموریت انواع مختلفی دارد و بر اساس شرایط خاصی به افراد تعلق می‌گیرد که در این مطلب به‌طور کامل این موضوعات را بررسی کرده‌ایم.
حق ماموریت در قانون کار چیست؟
حق ماموریت یکی از حقوق کارمندان در قانون وزارت کار است. ماموریت زمانی است که یک کارمند با رضایت خود طبق دستور مدیرش برای انجام کارهای شرکت مانند بازدید، آموزش، افتتاح شعبه جدید و… به جایی خارج از محل اصلی شرکت فرستاده می‌شود و حقوقی که این کارمند بابت ماموریت خود دریافت می‌کند را حق ماموریت می‌نامند.
به دلیل اینکه ماموریت یک فعالیت خارج از سازمان محسوب می‌شود، جزو کارهای اجباری نیست و کاملا اختیاری است. این موضوع باید از قبل به کارمند اطلاع داده شود مثلا در قرارداد آورده شود یا اگر مورد ضروری پیش آمد، حتما از کارمند رضایت گرفته شود. بنابراین افراد مختارند که ماموریت را قبول کنند یا نکنند و هیچ کارفرمایی نمی‌تواند کارکنان را مجبور به ماموریت کند.
همچنین به دلیل اینکه ماموریت یک فعالیت خارج از سازمان است، قانون وزارت کار حقوق جدایی تحت عنوان حق ماموریت برای آن در نظر گرفته است. وزارت کار بر اساس ماده ۴۶، حق ماموریت را به این صورت تعریف می‌کند:
به کارگرانی که به موجب قرارداد یا موافقت بعدی به ماموریت‌های خارج از محل خدمت اعزام می‌شوند، فوق‌العاده ماموریت تعلق می‌گیرد. این فوق‌العاده نباید کمتر از مزد ثابت یا مزد مبنای روزانه کارگران باشد. همچنین کارفرما مکلف است وسیله یا هزینه رفت و برگشت آن‌ها را تامین نماید.
تبصره – ماموریت به موردی اطلاق می‌شود که کارگر برای انجام کار حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کارگاه اصلی دور شود یا ناگزیر باشد حداقل یک شب در محل ماموریت توقف نماید.
همان‌طور که خواندیم، حق ماموریت تحت شرایط خاصی به کارمندان تعلق می‌گیرد مثلا فقط در صورتی که کارمند بیشتر از ۵۰ کیلومتر از محل کارش دور شود حق ماموریت به او تعلق می‌گیرد؛ در غیر این صورت کاری که انجام می‌دهد شامل حق ماموریت نمی‌شود. همچنین اینکه کار کارمند چند ساعت یا چند روز طول کشیده است و مکانی که به آنجا فرستاده شده خارج از کشور بوده یا نه، بر میزان حق ماموریت او تاثیر می‌گذارد.
به‌طور کلی، حق ماموریت انواع متفاوتی دارد و با فرمول خاصی محاسبه می‌شود که در ادامه به‌طور کامل آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
- بیشتر بخوانید: بیمه کارفرما
- بیشتر بخوانید: شغل های با سرمایه کم
- بیشتر بخوانید: بهترین شغل های 10 سال آینده ایران
انواع حق ماموریت در قانون کار
اگرچه انوع حق ماموریت در قانون اداره کار ذکر نشده است اما برخی از کارفرماها آن را به انواع گوناگونی تقسیم کرده‌اند که هر یک از آن‌ها روی نحوه محاسبه حق ماموریت تاثیر می‌گذارند.
انواع حق ماموریت به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شود که به شرح زیر است:
1_ حق ماموریت روزانه
رایج‌ترین ماموریت‌ها، ماموریت‌های روزانه هستند. در این نوع از ماموریت، کارمند یا باید حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کار خود دور شده باشد یا باید حداقل یک شب در مکان ماموریت اقامت کند تا به او حق ماموریت تعلق گیرد.
مثلا اگر کارمندی برای ماموریت ۳۰ کیلومتر مسافت طی کند اما شب را آنجا بماند، حق ماموریت به او داده می‌شود. علاوه‌بر این، هزینه‌های رفت و آمد او نیز باید توسط کارفرما پرداخت شود.
2_ حق ماموریت ساعتی
برخی از ماموریت‌ها ساعتی هستند؛ یعنی کارمند فقط چند ساعت از روز را به انجام کارهای شرکت در خارج از محل شرکت می‌پردازد.
در این نوع از ماموریت، به دلیل اینکه کارمند برای انجام کارها به مکان دوری نمی‌رود و کارهایش را در ساعات کاری انجام می‌دهد، حق ماموریت به او تعلق نمی‌گیرد. در صورتی که کارمند در ساعات غیر کاری مجبور به انجام این نوع از ماموریت باشد، کارفرما موظف است به او اضافه کاری پرداخت کند.
در تمام ماموریت‌های ساعتی، چه ماموریت‌هایی که در ساعات کاری انجام شوند و چه در ساعات غیر کاری، هزینه‌های رفت و آمد کارمندان توسط کارفرما پرداخت می‌شود.
3_ حق ماموریت خارج از کشور
پرهزینه‌ترین نوع ماموریت، ماموریت‌های خارج از کشور است. نکته این‌جاست که درباره نحوه پرداخت حق ماموریت و هزینه‌های مربوط به آن در قانون کار هیچ صحبتی نشده است. به همین دلیل، هر کارفرمایی شرایط مربوط به این نوع از ماموریت را در قرارداد کاری خود می‌آورد.
کارمندان باید این موضوع را در نظر داشته باشند که اگر چنین ماموریتی به آن‌ها پیشنهاد شد و درباره هزینه‌ها هم چیزی در قرارداد ذکر نشده است، حتما باید قبل از اعلام رضایت خود برای انجام ماموریت، درباره حق ماموریت این کار با کارفرمای خود صحبت کند و به توافق برسند.
در اکثر شرکت‌ها، هزینه‌های ماموریت خارج از کشور از جمله هزینه‌های رفت و برگشت، اقامت، عوارض خروج از کشور، خورد و خوراک و… بر عهده کارفرما است.
- بیشتر بخوانید: بهترین شغل پردرآمد برای آقایان
- بیشتر بخوانید: بهترین شغل های رشته انسانی برای خانم ها
- بیشتر بخوانید: بهترین شغل برای خانم ها در آلمان
نحوه محاسبه حق ماموریت در قانون کار
طبق ماده ۴۶ قانون کار، یک قانون کلی برای محاسبه حق ماموریت وجود دارد که به شرح زیر است:
فوق‌العاده ماموریت نباید کمتر از مزد ثابت یا مزد روزانه مبنای فرد باشد. به‌علاوه هزینه‌های رفت و برگشت نیز باید توسط شرکت پرداخت شود.
این یک قانون کلی است و در واقع هیچ مبلغ مشخص و هیچ فرمول خاصی برای محاسبه حق ماموریت وجود ندارد.
البته در نظر داشته باشید که دستمزد پایه حق ماموریت در تعریف بالا آمده و آن هم، میزان حقوق روزانه کارمندان است. یعنی اگر دستمزد یک کارمند در هر روز ۵۰۰ هزار تومان است، این عدد ضربدر تعداد روزهای ماموریت او می‌شود و عدد به دست آمده، حداقل دستمزد حق ماموریت او است که اداره کار آن را مشخص کرده است.
برای مثال اگر همین کارمند ۳ روز به ماموریت برود، حداقل دستمزدی که کارفرما باید به‌عنوان حق ماموریت به او بدهد، یک میلیون و پانصد هزار تومان است. نکته این‌جاست که حق ماموریت این کارمند نباید از این عدد کمتر باشد اما با توافق میان کارفرما و کارمند می‌تواند بیشتر از این مقدار باشد؛ البته آن هم سقف مشخصی دارد.
نحوه محاسبه حق ماموریت برای کارمندان دولتی و خصوصی با یکدیگر متفاوت است و به‌طور کلی اکثر شرکت‌ها مبلغ مشخصی برای حق ماموریت در نظر نگرفته‌اند و کارفرما و کارمند برای تعیین این دستمزد با یکدیگر به توافق می‌رسند. سپس آن توافق را یا در قرارداد ذکر می‌کنند یا به صورت کتبی در جایی می‌نویسند و هر دو آن را امضا می‌کنند.
نکته دیگری که درباره این موضوع وجود دارد این است که هزینه رفت و آمد کارمندان هم توسط شرکت پرداخت می‌شود و باید هنگام محاسبه حق ماموریت در نظر گرفته شود.
- بیشتر بخوانید: کار در خانه بدون سرمایه اولیه
- بیشتر بخوانید: شغل های پردرآمد
مثال برای محاسبه حق ماموریت در قانون کار
اگر حداقل حقوق را در سالی معین برابر با ۷۹۲۰۰۰۰ تومان باشد و حقوق کارمند را ۱۴۰۰۰۰۰۰ تومان در نظر بگیریم، طبق این جدول حق ماموریت او محاسبه می‌شود:
| تا سقف حداقل حقوق | مازاد بر حداقل حقوق |
| یک بیستم ۷,۹۲۰,۰۰۰ تومان = ۳۹۶,۰۰۰ تومان | ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان – ۷,۹۲۰,۰۰۰ تومان = ۶,۰۸۰,۰۰۰ تومان
یک پنجاهم ۶,۰۸۰,۰۰۰ تومان = ۱۲۱,۶۰۰ تومان |
| حق ماموریت روزانه کارمند:
۳۹۶,۰۰۰ تومان + ۱۲۱,۶۰۰ تومان = ۵۱۷,۶۰۰ تومان |
|
| حق ماموریت کارمند برای 6 روز:
۵۱۷,۶۰۰ تومان × ۶ = ۳,۱۰۵,۶۰۰ تومان |
|
حق ماموریت 1404 چقدر است؟
حق ماموریت در سال 1404 بر اساس قانون کار و معادل یک سی‌ام حقوق ماهانه در نظر گرفته می‌شود. برای اینکه بتوانید مبلغ دقیق حق ماموریت خود را به دست آورید، باید حقوق ثابت کارگر را بر تعداد روزهای ماموریت تقسیم کنید.
نکته: کارفرما موظف به پرداخت هزینه‌های رفت‌و‌آمد به‌عنوان هزینه اضافه است.
شما باید به منظور اطلاع از مبلغ دقیق حق ماموریت به آیین‌نامه‌های داخلی شرکت خود مراجعه کنید و شرایط دقیق را آنجا بخوانید.
حق ماموریت در قانون کار سال 1403 چقدر است؟
همان‌طور که حقوق وزارت کار هر سال تغییر می‌کند و به‌روز می‌شود، حق ماموریت در قانون کار هم هر سال تغییر می‌کند. به دلیل اینکه حق ماموریت بر اساس عوامل گوناگونی مانند مسافت ماموریت، مدت زمان اقامت و مکان ماموریت تعیین می‌شود، نمی‌توان مبلغ ثابتی را برای آن در نظر گرفت اما فرمول مشخصی برای تعیین حق ماموریت وجود دارد.
حق ماموریت در قانون کار در سال ۱۴۰۳ به شرح زیر است:
- اگر کارمند برای ماموریتش بیشتر از ۵۰ کیلومتر مسافت طی کند اما شب را آنجا نماند، حق ماموریتی که به او تعلق می‌گیرد، ۵۰٪ از مبلغ دستمزد پایه حق ماموریت او است که در قسمت قبل آن را بررسی کردیم.
- فرقی ندارد کارمند چقدر مسافت طی کرده است اما اگر حداقل یک شب در محل ماموریت اقامت داشته، حق ماموریت او معادل یک بیستم الی یک پنجاهم اعتبار مصوب است.
- حق ماموریت‌های روزانه عبارت است از مزد روزانه کارمند ضربدر ضریب حق ماموریت
- حق ماموریت‌های شبانه عبارت است از مزد روزانه کارمند ضربدر ضریب حق ماموریت به‌علاوه هزینه‌های رفت و آمد، غذا و اقامت
مواردی که توضیح دادیم مربوط به حق ماموریت کارمندان شرکت‌های دولتی بود و حق ماموریت کارمندان شرکت‌های خصوصی در قانون نیامده است؛ در شرکت‌های خصوصی کارفرما و کارمند برای تعیین حق ماموریت با یکدیگر به توافق می‌رسند.
اما یک فرمول برای دستمزد پایه حق ماموریت در شرکت‌های وجود دارد که اکثر شرکت‌ها هم از آن استفاده می‌کنند. این فرمول عبارت است از:
تعداد روزهای ماموریت کارمند در حقوق ماهانه او ضرب و سپس بر ۳۰ تقسیم می‌شود.
مثلا اگر حقوق کارمندی ۲۰ میلیون تومان است و او ۳ روز به ماموریت برود، دستمزد پایه حق ماموریت ۲ میلیون تومان است.
کلام آخر
یکی از وظایف کارمندان که توسط کارفرما تعیین می‌شود، ماموریت است و حقوقی که بابت این کار دریافت می‌کنند، حق ماموریت نامیده می‌شود. حق ماموریت در قانون کار یکی از حقوق اصلی کارمندان است که انواع مختلفی دارد و بر اساس شرایط خاصی به کارمندان تعلق می‌گیرد.
