دلبستگی سازمانی در یک کلام به معنای پیوند عاطفی، امنیت روانی و اعتمادی است که یک فرد نسبت به محل کارش دارد.
کسب و کارهایی که این دلبستگی را در سازمان خود ترویج می‌دهند، هم باعث افزایش رضایت، عملکرد و سلامت روانی کارمندان خود می‌شوند و هم موفقیت خود را رقم می‌زنند زیرا در چنین سازمانی، کارمندان با انگیزه زیادی برای رسیدن به اهداف تلاش می‌کنند.
در این مطلب از سایت کار از ما، دلبستگی سازمانی و اهمیت آن را بررسی می‌کنیم، سپس به معرفی نکاتی برای ایجاد آن در یک سازمان می‌پردازیم.
دلبستگی سازمانی چیست؟
برای تعریف دلبستگی سازمانی شاید بهتر باشد اول معنی دلبستگی را بدانیم.
دلبستگی پیوند عاطفی است که بین افراد ایجاد می‌شود و بر رفتار و نحوه تعامل آن‌ها با دیگران تاثیر می‌گذارد. مفهوم دلبستگی برای اولین بار توسط یکی از روان‌شناسان برجسته به نام جان بالبی شناخته و معرفی شد. بالبی در نظریه خود به‌خوبی توضیح می‌دهد که چگونه کیفیت رابطه اولیه نوزاد و مراقب اصلی او می‌تواند بر روابط بزرگسالی‌اش، از جمله رابطه‌اش در محل کار، تاثیر بگذارد.
دلبستگی سازمانی یعنی پیوند عاطفی، اشتیاق و تعهدی که یک فرد نسبت به محل کار و شغلش دارد و در نتیجه موارد زیر ایجاد می‌شود:
- امنیت شغلی: یعنی میزان امنیتی که یک فرد در محل کارش تجربه می‌کند.
- رضایت شغلی: یعنی این‌که یک فرد از کارش رضایت داشته باشد.
- ثبات شغل: یعنی نقش شغلی آن‌ها مدام تغییر نکند و ثابت بماند.
- عدالت توزیع: یعنی کارمند احساس کند که سازمان با او همانند دیگران رفتار می‌کند.
- ویژگی‌های شخصی: این مورد شامل ویژگی‌های شخصی و اجتماعی کارمندان است مانند نوع دلبستگی آن‌ها، علاقه او به کارش و…
دلبستگی در محل کار می‌تواند به روش‌های مختلفی ظاهر شود از جمله:
- دلبستگی کارمند به کارمند: این نوع دلبستگی به روابط بین همکاران اشاره دارد که منجر به همکاری تیمی، حمایت از یکدیگر و ایجاد یک محیط کاری هماهنگ می‌شود.
- دلبستگی کارمند به سازمان: این دلبستگی به ارتباط و تعهد کارمند نسبت به محل کارش اشاره دارد. برای مثال، کارمندانی که دلبستگی سازمانی دارند ارزش‌های شرکت را رعایت می‌کنند، برای رسیدن به اهداف شرکت متعهد هستند و برای موفقیت سازمان تلاش می‌کنند.
- دلبستگی کارمند به مدیر: این دلبستگی به رابطه بین کارمندان و مدیران آن‌ها اشاره دارد. این دلبستگی باعث رضایت شغلی، اعتماد به مدیریت و تلاش برای ارتقای شغلی می‌شود.
بالبی در نظریه معروف خود، دلبستگی را به چند دسته مختلف تقسیم می‌کند از جمله دلبستگی ایمن، اضطرابی، اجتنابی و آشفته که هر کدام مجموعه‌ای از ویژگی‌های خاص خود را دارند و با نوع روابط افراد در محل کار، مرتبط هستند. درک سبک‌های دلبستگی به حل تعارض و پویایی تیم در یک سازمان کمک می‌کند.
- بیشتر بخوانید: مصاحبه نگهداشت
- بیشتر بخوانید: گزارش منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: استخدام داده محور
اهمیت دلبستگی سازمانی
دلبستگی سازمانی کلید ایجاد محیط کاری است که در آن کارمندان روابط مثبتی با یکدیگر دارند و به شرکت متعهد هستند. در این‌جا به برخی از تاثیرات مثبت دلبستگی سازمانی می‌پردازیم:
1_ افزایش تعامل کارمندان
کارمندانی که نسبت به محیط کارشان احساسات خوبی دارند، تمایل بیشتری هم دارند تا در آن‌جا با دیگران ارتباط برقرار کنند و در کارها مشارکت کنند.
علاوه‌بر این، این کارمندان با انگیزه‌تر، خلاق‌تر و فعال‌تر هستند؛ برای رسیدن به اهداف شغلی بیشتر تلاش می‌کنند و به احتمال زیاد، مدت زمان بیشتری در شرکت می‌مانند.
2_ حفظ کارمندان
شرکت‌هایی که برای ایجاد دلبستگی سازمانی تلاش می‌کنند و به کارمندان‌شان احساس ارزشمند بودن و درک شدن، می‌دهند، به حفظ کارمندان کمک می‌کنند.
در نتیجه هرچه کارکنان مدت زمان بیشتری در یک شرکت بمانند، نرخ گردش مالی آن سازمان پایین می‌آید زیرا در هزینه‌های استخدام، آموزش و… صرفه‌جویی می‌شود.
3_ امنیت و رضایت شغلی
دلبستگی سازمانی باعث می‌شود که کارمندان در محل کار خود امنیت بیشتری داشته باشند و در نتیجه رضایت شغلی و احساس رفاه بیشتری تجربه می‌کنند.
4_ ارتقای شغلی
افرادی که دلبستگی سازمانی دارند، بازخوردهای مثبت و سازنده‌ای دریافت می‌کنند و همین امر به آن‌ها کمک می‌کند تا برای رشد شخصی و حرفه‌ای خود از فرصت‌ها استفاده کنند.
5_ بهبود سلامت روان
دلبستگی سازمانی می‌تواند به میزان زیادی برای سلامت روانی کارمندان، کاهش استرس و فرسودگی شغلی آن‌ها مفید باشد.
6_ کاهش گردش مالی سازمان
اگرچه اندازه‌گیری دلبستگی سازمانی دشوار است اما مشخص شده است که این عامل ارتباط مستقیمی با سودآوری و سلامت مالی یک شرکت دارد؛ زیرا افرادی که دلبستگی سازمانی دارند، مدت زمان بیشتری در سازمان می‌مانند و این امر در هزینه‌های شرکت صرفه‌جویی و منجر به کاهش گردش مالی می‌شود.
- بیشتر بخوانید: اشتباهات مدیران منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: جبران خدمات کارکنان
- بیشتر بخوانید: گیمیفیکیشن در مدیریت منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: مصاحبه پنلی چیست؟
ویژگی های کارمندی که دلبستگی سازمانی دارد
کارمندان دلبسته سازمانی ارتباط عاطفی مثبتی با شغل و شرکت خود برقرار می‌کنند و برای رسیدن به اهداف سازمان تلاش می‌کنند.
به‌طور کامل‌تر، ویژگی‌های یک کارمند دلبسته سازمانی عبارت است از:
- او دقیقا می‌داند نقشش در سازمان چیست، شغلش چیست، کارش را از ته دل دوست دارد و آن را با علاقه انجام می‌دهد.
- به کارفرمای خود متعهد هستند و در سازمان نقش سازنده‌ای دارند.
- برای رسیدن به اهداف سازمان انگیزه دارد و می‌داند چگونه باید برای رسیدن به آن اهداف تلاش کند.
- با خود و با شرکتش ارتباط ذهنی و عاطفی عمیقی دارد.
- برای عملکرد بهینه در سطوح بالاتر انگیزه دارد.
- معتقدند که کارشان معنادار است و در موفقیت شرکت سهیم هستند.
- معتقدند که توسط سازمان مورد قدردانی و حمایت قرار می‌گیرند.
- بیشتر بخوانید: منابع انسانی داده محور چیست
- بیشتر بخوانید: منابع انسانی در استارتاپ
- بیشتر بخوانید: شریک تجاری منابع انسانی
ایجاد دلبستگی سازمانی
با توجه به ارتباط مستقیم دلبستگی سازمانی با رضایت شغلی و سلامت روانی کارمندان، پس دلبستگی سازمانی می‌تواند برای موفقیت یک شرکت حیاتی باشد زیرا این کارمندان بهره‌وری و عملکرد بیشتری دارند و به ارزش‌ها و اهداف شرکت متعهدتر هستند. بنابراین کارفرماها با ایجاد دلبستگی سازمانی می‌توانند به‌طور غیرمستقیم بهره‌وری، روحیه و سلامت روانی کارمندان را بهبود بخشند.
اگرچه ایجاد دلبستگی سازمانی نیاز به یک استراتژی متمرکز دارد اما می‌توانید نکات زیر را نیز در نظر بگیرید:
1_ ارتباط موثر
ارتباطات بخش مهمی از ایجاد و حفظ دلبستگی سازمانی کارمندان است. داشتن ارتباط شفاف، صادقانه و منظم در یک سازمان باعث ایجاد اعتماد بین اعضا می‌شود. از این رو، کارفرماها باید گفتگوهای باز و شفاف بودن را در شرکت خود ترویج دهند. در چنین سازمانی، کارمندان تا حد امکان صادق هستند و به یکدیگر اعتماد دارند.
2_ به رسمیت شناختن دستاوردها
قدردانی از مشارکت کارکنان، به آن‌ها احساس ارزشمندی می‌دهد و پیوند عاطفی آن‌ها را با شرکت تضمین می‌کند. مثلا اگر یک کارمند ایده خوب و کاربردی مطرح کرد، حتما بابت آن ایده از او تشکر کنید.
3_ حمایت از مشارکت کارمندان
به‌منظور تقویت روابط کارمندان، آن‌ها را به فعالیت‌های تیم‌سازی، پروژه‌های مشارکتی و همکاری با یکدیگر تشویق کنید.
راهکارهایی برای افزایش دلبستگی سازمانی
کارفرماها می‌توانند به طرق مختلف، دلبستگی سازمانی را افزایش دهند از جمله:
1_ برآورده کردن انتظارات
اگر انتظارات خاصی در قرارداد ذکر شده باشد، کارفرما باید آن‌ها را برآورده کند. مثلا اگر ذکر شده باشد که به کارمندان بیمه، اضافه کار، ۲ روز مرخصی در ماه و… داده می‌شود، باید به آن‌ها عمل شود. علاوه‌بر این، حتی کارفرماها می‌توانند با کمک نظرسنجی، انتظارات کارمندان را بپرسند و در صورت امکان به آن‌ها رسیدگی کنند.
2_ ارائه پاداش
به‌عنوان مثال اگر یک کارمند عملکرد خوبی داشت، کارفرما می‌تواند با ارائه پاداش و مزایایی مانند پاداش‌های نقدی، مرخصی با حقوق و…، روحیه او را حفظ کند.
3_ آگاه نگه داشتن کارمندان
مثلا اگر قرار است تغییرات جدیدی در شرکت اتفاق افتد یا سازمان عملکردش را تغییر دهد، بهتر است کارمندان نیز از این تغییرات با خبر باشند.
4_ ارائه بازخوردهای منظم
بازخورد چه مثبت و چه منفی می‌تواند به افزایش تعهد کارمندان کمک کند؛ به شرطی که بازخوردهای منفی به شکل درست و سازنده به او ارائه شود.
5_ القای حس ارزشمندی
در نهایت، کارفرما موظف است احساس ارزشمند بودن، احترام، قدردانی و شنیده و درک شدن را به کارمندان القا کند.
نمونه ای از دلبستگی سازمانی
اگر بخواهیم مثالی از دلبستگی سازمانی بزنیم، می‌توانیم به یکی از ماجراهای شرکت تسلا اشاره کنیم.
چندی پیش در کارخانه مونتاژ خودروهای برقی شرکت تسلا تعداد زیادی آسیب و جراحت اتفاق افتاد و این شرکت تصمیم گرفت برای افزایش ایمنی، از ارتباطات شفاف که یکی از نشانه‌های دلبستگی سازمانی است، استفاده کند. برای انجام این کار، ایلان ماسک مدیرعامل و یکی از بنیان‌گذاران این شرکت از کارمندان و حتی کارگران مجروح‌شده در خط تولید خواست که هر آسیبی را گزارش دهند تا شرکت بتواند ایمنی را افزایش دهد و از تکرار حوادث مشابه در آینده جلوگیری کند.
در نتیجه این کار، سازمان متوجه شد که تعداد حوادث آسیب‌زا در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال ۲۰۱۸ بیش از ۵۰٪ کاهش یافت. پس می‌بینیم که دلبستگی سازمانی توانست به رشد و عملکرد مثبت این شرکت کمک کند.
کلام آخر
دلبستگی سازمانی به معنای پیوند عاطفی و امنیت روانی است که یک فرد نسبت به محل کارش دارد و با مزایای زیادی برای کارفرماها و کارمندان همراه است.
شناخت و اجرای استراتژی‌هایی که منجر به ایجاد دلبستگی سازمانی می‌شود یک عمل تجاری صحیح است که باعث موفقیت یک کسب و کار می‌شود؛ جایی که تعهد و رضایت شغلی در بافت فرهنگ شرکت تنیده می‌شود.
منابع:
