وجود کارشناس منابع انسانی (HR) برای رشد و موفقیت سازمان ضروری است. این افراد می‌توانند در ایجاد یک فرهنگ سازمانی قوی و حمایت از کارمندان در محل کار، بسیار کمک‌کننده باشند.
اگر دوست دارید به‌عنوان کارشناس منابع انسانی شروع به کار کنید، کسب اطلاعات بیشتر در مورد وظایف، مهارت‌های موردنیاز، چشم‌انداز شغلی و میزان درآمد آن می‌تواند مفید باشد. در این مقاله از سایت کار از ما، توضیح می‌دهیم که:
- کارشناس منابع انسانی کیست؟
- چه وظایفی دارد؟
- باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
- آینده شغلی آن چگونه است؟
- میزان درآمد این شغل چقدر است؟
- و در نهایت، چگونه می‌توان به یک کارشناس منابع انسانی تبدیل شد؟
کارشناس منابع انسانی کیست؟
کارشناس منابع انسانی (HR) حرفه‌ای است که بر جنبه‌های مختلف مدیریت منابع انسانی در یک سازمان تمرکز دارد و نقش اصلی او، حمایت از بخش منابع انسانی و کمک به اجرای سیاست‌ها، رویه‌ها و برنامه‌های منابع انسانی است. در واقع، کارشناسان منابع انسانی متخصصانی هستند که در یک شرکت، کارهای مختلفی در رابطه با استخدام، مدیریت روابط بین کارفرما و کارمندان، پاداش، مزایا، آموزش و… را انجام می‌دهند. مسئولیت‌های یک کارشناس منابع انسانی ممکن است بسته به نوع سازمان و نیازهای خاص بخش منابع انسانی او متفاوت باشد.
برای ورود به این حوزه شغلی، داشتن حداقل مدرک دانشگاهی یعنی مدرک کارشناسی کافی است. این افراد معمولا در رشته‌هایی مانند مدیریت منابع انسانی، مدیریت بازرگانی، اقتصاد و آی‌تی تحصیل کرده‌اند. البته برخی از شرکت‌ها با توجه به تجربه کاری زیاد و مهارت‌های تخصصی یک فرد، مدرک تحصیلی او را ملاک قرار نمی‌دهند و حتی افراد با مدرک دیپلم را نیز استخدام می‌کنند.
- بیشتر بخوانید: فرهنگ سازمانی چیست
- بیشتر بخوانید: شایستگی چیست
- بیشتر بخوانید: مدل شایستگی چیست
شرح وظایف کارشناس منابع انسانی
وظایف یک کارشناس منابع انسانی بسته به وسعت سازمان و نیازهای شرکت می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، وظیفه آن‌ها بهبود تجربه کارمندان و افزایش رضایت آن‌ها برای رسیدن به هدف اصلی یعنی حفظ و نگهداری بلند مدت کارکنان در سازمان است و برای رسیدن به این هدف، کارهای متعددی انجام می‌دهند. این کارها به شرح زیر است:
1_ استخدام و گزینش
- نوشتن شرح شغل مورد نیاز سازمان و توسعه آگهی شغلی
- توسعه آگهی فرصت شغلی و منبع‌یابی نامزدها
- بررسی رزومه‌ها
- انجام مصاحبه و ارزیابی
- انجام فرایند استخدام
2_ فرایند آنبوردینگ و جهت‌دهی
- تسهیل فرایند آنبوردینگ (آشنایی کامل نیروهای کاری جدید با شرکت و وظایف کاری‌شان) کارمندان جدید
- تکمیل مدارک لازم مانند فرم‌های ثبت‌نام، قراردادهای کاری و مزایا
- فراهم کردن جلسات توجیهی برای آشنایی کارمندان جدید با سیاست‌ها، رویه‌ها و فرهنگ سازمان
3_ روابط کارمندان
- رسیدگی به نگرانی‌ها، سوالات و شکایات کارمندان
- کمک به حل تعارض و میانجی‌گری
- پیگیری مسائل و نگرانی‌های کارمندان
- اطمینان از رعایت قوانین و مقررات استخدامی
4_ سیاست‌های منابع انسانی و مدیریت رویه‌ها
- توسعه و اجرای سیاست‌ها و رویه‌های منابع انسانی
- ابلاغ خط‌مشی‌ها و رویه‌ها به کارکنان
- به‌روزرسانی سیاست‌ها برای انطباق با قوانین و مقررات در حال تغییر
- اطمینان از اعمال و اجرای منسجم سیاست‌ها
5_ مدیریت عملکرد
- انجام فرایند ارزیابی عملکرد
- هدف‌گذاری و ارائه انتظارات عملکرد
- برگزاری جلسات ارزیابی عملکرد و ارائه بازخورد به کارمندان
- اجرای طرح‌هایی جهت بهبود عملکرد
6_ آموزش و توسعه
- شناسایی نیازهای آموزشی سازمان
- طراحی و ایجاد برنامه‌های آموزشی
- هماهنگی و برنامه‌ریزی جلسات یا کارگاه‌های آموزشی
- ارزیابی اثربخشی جلسات آموزشی
7_ مدیریت حقوق و مزایا
- ارزیابی و تحلیل حقوق و دستمزد کارمندان
- مدیریت حقوق و اعمال تغییرات در حقوق، مزایا و…
- پاسخگویی به سوالات کارکنان و مسائل مربوط به غرامت و مزایا
- اطمینان از رعایت مقررات غرامت و مزایا
8_ مدیریت داده‌های کارمندان
- نگهداری از سوابق و اطلاعات دقیق و به‌روز کارکنان
- مدیریت پایگاه‌های اطلاعاتی کارکنان یا HRIS (سیستم اطلاعات منابع انسانی)
- تهیه گزارش و تجزیه و تحلیل معیارهای منابع انسانی
- اطمینان از محرمانه بودن داده‌ها و انطباق با قوانین حفاظت از داده‌ها
9_ انطباق و الزامات قانونی
- به‌روز بودن با قوانین و مقررات استخدامی
- اطمینان از رعایت قوانین کار، مقررات فرصت‌های شغلی برابر (EEO) و سایر قوانین قابل اجرا
- تهیه و تنظیم گزارش‌ها و اسناد دولتی مورد نیاز
10_ پروژه‌ها و ابتکارات منابع انسانی
- حمایت از پروژه‌های مختلف منابع انسانی، مانند ابتکارات مشارکت کارکنان، برنامه‌های تنوع و شمول یا استراتژی‌های مدیریت استعداد
- اجرای راه حل‌های فناوری منابع انسانی یا بهبود فرآیندها
- شرکت در ممیزی منابع انسانی یا بررسی داخلی منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: شایستگی شغلی چیست
- بیشتر بخوانید: ارزیابی عملکرد
- بیشتر بخوانید: رشته علوم تجربی چه شغل هایی دارد
مهارت‌های مورد نیاز کارشناس منابع انسانی
کارشناس منابع انسانی برای موفقیت در حرفه خود به مهارت‌های مختلفی نیاز دارد. این مهارت‌ها عبارتند از:
1_ مهارت‌های ارتباطی
کارشناسان منابع انسانی باید مهارت‌های ارتباطی موثری داشته باشند؛ به‌طوری که بدانند چگونه اطلاعات مختلف را پردازش کنند، به سوالات کارمندان به‌خوبی پاسخ دهند و…
مهارت‌های ارتباطی کلامی و نوشتاری برای انتقال موثر اطلاعات، انجام مصاحبه، ارائه سخنرانی و رسیدگی به نگرانی‌های کارمندان ضروری است.
2_ مهارت حل مسئله و تفکر انتقادی
از آن‌جایی که متخصصان منابع انسانی به بهبود فرهنگ سازمانی کمک و در اختلافات محل کار میانجی‌گری می‌کنند، باید بتوانند مشکلات مختلف را به‌خوبی شناسایی کنند و برای آن‌ها راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارائه دهند.
همچنین متخصصان منابع انسانی اغلب با موقعیت‌های پیچیده‌ای مواجه می‌شوند که نیاز به تفکر تحلیلی و توانایی حل مسئله دارد. آن‌ها باید بتوانند در این شرایط، موقعیت را ارزیابی کنند، اطلاعات مربوطه را جمع‌آوری کنند و راه‌حل‌های موثری ارائه دهند.
3_ جزئی‌نگر بودن
کارشناسان منابع انسانی فرآیندهای مختلفی را مدیریت می‌کنند که همه آن‌ها نیاز به توجه دقیق به جزئیات دارند. به‌عنوان مثال، ارزیابی موثر برنامه‌ها، بررسی پیشینه افراد، نگهداری سوابق و رعایت استانداردهای استخدامی قانونی همگی نیازمند کارشناسی هستند که جزئی‌نگر باشد.
4_ مهارت‌های بین فردی
متخصصان منابع انسانی به‌عنوان استخدام‌کنندگان و افرادی که در توسعه کارکنان نقش اصلی را دارند، باید بتوانند با دیگران تعامل داشته باشند. ارتباطاتی که آن‌ها برقرار می‌کنند و میزان مهارت‌های آن‌ها در ارتباطات بین فردی می‌تواند تا حد زیادی به رشد یک سازمان کمک کند.
علاوه‌بر این، آن‌ها با تمام کارمندان سازمان تعامل دارند و به همین دلیل برای ایجاد روابط، حل تعارضات و تقویت روابط مثبت کارکنان به مهارت‌های بین فردی نیاز دارند.
5_ سازگاری و انعطاف‌پذیری
متخصصان منابع انسانی باید با تغییرات سازمان، اولویت‌ها، روند صنعت، تنظیم استراتژی‌ها، سیاست‌ها و رویه‌های منابع انسانی سازگار باشند.
6_ کار گروهی
این متخصصان اغلب با سایر متخصصان، مدیران و بخش‌های منابع انسانی سازمان همکاری می‌کنند. از این رو، مهارت کار گروهی آن‌ها را قادر می‌سازد تا برای دستیابی به اهداف مشترک، به‌طور موثر با دیگران همکاری کنند.
7_ مهارت‌های سازمانی
متخصصان منابع انسانی همچنین باید از توانایی‌های سازمانی عالی برخوردار باشند زیرا آن‌ها وظایفی به عهده دارند که نیاز به کاغذ بازی، نگهداری سوابق و… دارند.
مهارت‌های سازمانی برای مدیریت وظایف متعدد، اولویت‌بندی کارها و رعایت ضرب‌الاجل‌ها در محیط‌های کاری پویا ضروری است. کارهای بخش منابع انسانی که نیاز به مهارت‌های سازمانی دارند عبارتند از مدیریت سوابق کارکنان، اسناد و سیستم‌های منابع انسانی.
8_ مهارت‌های اخلاقی و محرمانگی
کارشناسان منابع انسانی به‌عنوان مدیران پرسنلی که به امور مهم تجاری رسیدگی می‌کنند باید در انجام تمام کارهای خود اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنند. همچنین این افراد با اطلاعات حساس کارمندان سروکار دارند و باید هنگام مدیریت داده‌های شخصی و محرمانه، به‌طور اخلاقی با آن برخورد کنند.
کارشناسان منابع انسانی برای موفقیت در نقش شغلی خود باید با صداقت، درستی و رازداری به وظایفشان عمل کنند.
7_ استخدام و گزینش
متخصصان منابع انسانی باید در یافتن منابع داوطلب‌ها، ارزیابی رزومه‌ها، انجام مصاحبه و ارزیابی مناسب بودن نامزدها مهارت داشته باشند. آن‌ها باید بتوانند بهترین افراد برای موقعیت‌های شغلی مختلف سازمان را شناسایی کنند.
8_ آگاهی از قوانین و مقررات استخدامی
آگاهی داشتن از قوانین کار، مقررات و الزامات انطباق برای اطمینان از همسویی شیوه‌های منابع انسانی با تعهدات قانونی و اجتناب از مسائل قانونی بسیار مهم است.
9_ هوش هیجانی
متخصصان منابع انسانی با افراد مختلفی کار می‌کنند؛ از این رو باید بتوانند احساسات و نگرانی‌های دیگران را درک و با آن‌ها همدلی کنند. هوش هیجانی به ایجاد اعتماد، حل تعارضات و یک محیط کاری مثبت کمک می‌کند.
10_ یادگیری مستمر
شیوه‌های منابع انسانی در طول زمان تغییر می‌کند و تکامل می‌یابد؛ به همین دلیل، به‌روز ماندن با روندهای صنعت، بهترین شیوه‌ها و مقررات جدید مهم است. بنابراین، تعهد به یادگیری مستمر و توسعه حرفه‌ای در این زمینه سودمند است.
11_ تکنولوژی و سیستم‌های منابع انسانی
داشتن مهارت در استفاده از نرم‌افزارها، پایگاه‌های داده و سیستم‌های منابع انسانی برای مدیریت داده‌های کارکنان، تولید گزارش‌ها و ساده‌سازی فرآیندهای منابع انسانی ارزشمند است. به همین دلیل بهتر است با سیستم‌های ردیابی متقاضی (ATS) و HRIS آشنایی داشت.
- بیشتر بخوانید: شغل های رشته علوم سیاسی
- بیشتر بخوانید: بهترین شغل های 10 سال آینده جهان
- بیشتر بخوانید: نیاز سنجی آموزشی
چشم‌انداز شغلی و درآمد کارشناس منابع انسانی
طبق تعرفه سال ۱۴۰۳، میانگین حقوق یک کارشناس منابع انسانی در هر ماه حدودا بین ۹ تا ۲۰ میلیون تومان است. توجه به این نکته مهم است که حقوق متخصصان منابع انسانی بسته به عوامل مختلفی چون سابقه کار، مدرک تحصیلی، محل سکونت، نوع و وسعت سازمان و… نیز متفاوت است.
همچنین این افراد در صورتی که با شرکت قرارداد بسته باشند، معمولا از مزایایی مانند بیمه، سنوات، پاداش، عیدی و حتی مرخصی زایمان و… نیز بهره‌مند می‌شوند.
اداره آمار کار ایالات متحده آمریکا (BLS) پیش‌بینی می‌کند که استخدام کارشناسان منابع انسانی تا سال ۲۰۳۱ به میزان ۸٪ افزایش می‌یابد. این چشم‌انداز و نرخ رشد در مقایسه با سایر مشاغل بالاتر از حد میانگین است. BLS دلیل این نرخ رشد سریع را افزایش تقاضا از سوی کارفرمایان می‌داند؛ تقاضا برای متخصصان منابع انسانی که به‌خوبی فرایند استخدام شرکت را پیش می‌برند، به‌درستی مسائل مربوط به حقوق و دستمزد کارمندان را مدیریت می‌کنند و به هر نحو به کارفرمایان و رشد سازمان کمک می‌کنند، بالا است.
چگونه می‌توان به یک کارشناس منابع انسانی تبدیل شد؟
بسته به میزان تجربه کاری، سوابق تحصیلی و فرصت‌هایی که در اختیار دارید، مسیرهای مختلفی برای تبدیل شدن به متخصص منابع انسانی وجود دارد. با در نظر گرفتن این عوامل، چند مرحله اصلی نیز وجود دارد که می‌توانید برای شروع کار حرفه‌ای خود به‌عنوان HR، طبق آن‌ها عمل کنید.
۶ مرحله تبدیل شدن به یک کارشناس منابع انسانی عبارتند از:
1_ در رشته مربوطه تحصیل کنید
متخصصان منابع انسانی معمولا دارای مدرک لیسانس در رشته‌هایی مانند مدیریت منابع انسانی، مدیریت بازرگانی، اقتصاد یا حتی روانشناسی و سایر زمینه‌های مرتبط هستند. بنابراین اولین قدمی که باید برای دنبال کردن این حرفه بردارید، کسب مدرک کارشناسی در یکی از این رشته‌ها است.
تحصیل در این رشته‌ها، مهارت‌های حیاتی، پایه‌های اساسی و دانش مرتبط با نقش شغلی یک متخصص HR را به شما یاد می‌دهد.
2_ مهارت‌هایتان را توسعه دهید
همان‌طور که در حال تحصیل در یکی از این رشته‌های مرتبط هستید، سعی کنید مهارت‌هایی که برای موفقیت به‌عنوان یک کارشناس منابع انسانی به آن‌ها نیاز دارید را توسعه دهید.
تقویت مهارت‌های ارتباطی، حل تعارض، مدیریت، اخلاق سازمانی و… می‌تواند به شما کمک کند تا در این حرفه موفق شوید زیرا در این مسیر، فرصت‌هایی برای یادگیری عملی در اختیار شما قرار می‌گیرد. سعی کنید برای توسعه مهارت‌هایتان در کلاس‌هایی با برنامه‌های عملی شرکت کنید که به شما این امکان را بدهند تا روی مهارت‌هایتان کار کنید و آن‌ها را تمرین و تکرار کنید.
3_ دوره کارآموزی را بگذرانید
همچنین باید در یک برنامه کارآموزی، کارگاه عملی یا یادگیری تجربی در زمینه منابع انسانی شرکت کنید. برای گذراندن دوره کارآموزی می‌توانید در یک سازمان کوچک و محلی شروع به کار کنید، به‌عنوان رابط منابع انسانی در دانشگاه‌تان داوطلب شوید یا در سایر سازمان‌ها تحت نظر یک متخصص منابع انسانی باشید و کار را از او یاد بگیرید.
دوره‌های کارآموزی به شما این امکان را می‌دهند که حین کار، از متخصصان بینش‌های مفیدی در مورد حرفه‌تان دریافت کنید، آموزش‌های بیشتری ببینید و تجربه کاری بیشتری به دست آورید.
4_ ارتباطات حرفه‌ای داشته باشید
برای تبدیل شدن به یک متخصص حرفه‌ای منابع انسانی در آینده، مهم است که ارتباطات حرفه‌ای داشته باشید و با افراد متخصص در این زمینه در ارتباط باشید. این ارتباطات به شما کمک می‌کند تا در آینده شغل بهتری پیدا کنید، از تجارب آن‌ها استفاده کنید، با کمک آن‌ها مهارت‌هایتان را گسترش دهید و همچنین شما برای دیگران به عنوان یک فرد حرفه‌ای شناخته می‌شوید.
علاوه‌بر این، ارتباطات بین فردی با دیگران بخش مهمی از حوزه منابع انسانی است؛ بنابراین ایجاد ارتباطات حرفه‌ای می‌تواند تمرین مفیدی برای یادگیری و توسعه مهارت‌های بین فردی باشد.
برای ایجاد ارتباطات حرفه‌ای، سعی کنید ارتباط‌تان را با همکلاسی‌ها و استادهای دانشگاه‌تان قطع نکنید، در سازمان‌های حرفه‌ای در زمینه منابع انسانی عضو شوید، در رویدادهای مختلف شرکت کنید و از هر طریقی که می‌توانید با متخصصان منابع انسانی ارتباط برقرار کنید.
5_ به دنبال آگهی‌های استخدام در زمینه منابع انسانی باشید
پس از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه و کسب مدرک کارشناسی، توسعه مهارت‌هایتان، کسب تجربه از طریق گذراندن دوره کارآموزی و…، می‌توانید با خیال راحت به دنبال آگهی‌های استخدام در زمینه منابع انسانی باشید. موقعیت‌های شغلی مختلف برای بخش منابع انسانی را پیدا کنید و برای آن‌ها رزومه بفرستید.
یکی از مزیت‌های شغل HR این است که فرصت‌های استخدام برای آن زیاد است زیرا تقریبا تمام شرکت‌ها به کارشناس منابع انسانی نیاز دارند. بنابراین می‌توانید با خیال راحت، جستجوهایتان را بر اساس ترجیحات شخصی‌تان محدود کنید؛ مثلا نوع سازمانی که می‌خواهید در آن کار کنید، تمام وقت یا پاره وقت بودن کار و…
پس از این‌که موقعیت‌های شغلی مورد علاقه‌تان را پیدا کردید، فرایند ارسال رزومه را انجام دهید و منتظر پاسخ از سوی سازمان بمانید.
6_ به توسعه حرفه‌ای متعهد باشید
پس از آن‌که شغلی پیدا کردید و به‌عنوان کارشناس منابع انسانی کارتان را شروع کردید، باید سعی کنید خودتان را به‌طور حرفه‌ای توسعه دهید. توسعه حرفه‌ای نه تنها می‌تواند به شما کمک کند تا در موقعیت شغلی خود بهتر عمل کنید، بلکه ممکن است به شما کمک کند تا ارتقا شغلی بگیرید و در شغل‌تان پیشرفت کنید.
توسعه حرفه‌ای از راه‌های گوناگونی انجام می‌شود از جمله تحصیل در مقطع تحصیلی بالاتر مانند کارشناسی ارشد یا دکتری، دریافت مدارک حرفه‌ای یا سایر فرصت‌هایی که به شما این امکان را می‌دهد تا مهارت‌هایتان را بهبود بخشید و در حوزه منابع انسانی به‌روز بمانید.
کلام آخر
کارشناس منابع انسانی با مدیریت عملکردهای مختلف بخش منابع انسانی، نقش حیاتی در سازمان ایفا می‌کنند. آن‌ها ترکیب منحصر به فردی از دانش، مهارت و تخصص در زمینه‌هایی مانند استخدام، روابط کارمندان، آموزش و توسعه و اجرای سیاست‌های منابع انسانی هستند و با کمک‌های ارزشمند خود، به ایجاد یک محل کار حمایتی و سازنده کمک می‌کنند؛ جایی که کارکنان می‌توانند پیشرفت کنند و سازمان‌ها می‌توانند به موفقیت‌های پایداری دست یابند.
منابع:
