انگیزش کارکنان، میزان انرژی، پشتکار و تعهد کارمندان است که منجر به بهره‌وری بیشتر آن‌ها می‌شود. بر اساس یک نظرسنجی، شرکت‌هایی که کارمندان‌شان متعهدتر هستند، ۲۳۳٪ مشتریان وفادار بیشتر و ۲۶٪ درآمد سالانه بیشتری دارند. (منبع) بنابراین جای تعجب نیست که موضوع انگیزه کارمندان، یکی از اولویت‌های اصلی هر کارفرما و از عوامل مهم موفقیت کسب‌وکارها است.
در این مقاله از سایت کار از ما ابتدا مفهوم انگیزش کارکنان را به‌طور دقیق توضیح می‌دهیم، اهمیت آن را بررسی می‌کنیم، ۱۲ راهکار برای افزایش انگیزش کارکنان معرفی می‌کنیم و در نهایت به بررسی تاثیر محیط کار بر انگیزه کارمندان می‌پردازیم.
انگیزش کارکنان دقیقا به چه معناست؟
انگیزش کارکنان همان میزان انرژی، انگیزه، اشتیاق، تعهد، مشارکت و خلاقیتی است که هر کارمند هر روز آن را با خود به سرکار می‌برد و تقریبا بر همه بخش‌های شرکت تاثیر می‌گذارد؛ چه تاثیر مثبت و چه منفی.
کارمندانی که انگیزش بالایی دارند، کارهای زیادی انجام می‌دهند، بهره‌وری شرکت را بالا می‌برند و سایر کارمندان او را الگوی خود قرار می‌دهند. در مقابل، کارمندانی که انگیزش پایینی دارند فقط کارهای واجب را انجام می‌دهند و به احتمال زیاد همیشه به استعفا از شرکت فکر می‌کنند. بنابراین واضح است که کارمندان فعال، متعهد و مبتکر می‌توانند برای شرکت کارآمدتر از کارمندان خسته، بی‌خیال و بی‌انگیزه باشند.
با این حال، خوشبختانه انگیزش کارکنان موضوعی است که شرکت‌ها می‌توانند با روش‌های مختلف آن را افزایش دهند؛ از جمله افزایش حقوق، ارتقای شغلی، مشوق‌های منحصر به فرد متناسب با نیاز هر کارمند و… همچنین، سازمان‌ها می‌توانند با انعطاف‌پذیر بودن در کار، ارائه فرصت‌هایی برای رشد شغلی و قدردانی از تلاش‌های کارمندان، انگیزه آن‌ها را در کار حفظ کنند.
در نهایت، این کارمندان هستند که کسب‌وکارها باید بر تقویت انگیزه آن‌ها و هدایت عملکرد شغلی‌شان تمرکز کنند زیرا سرمایه اصلی هر سازمان، کارمندان هستند.
اهمیت انگیزش کارکنان در سازمان
انگیزش کارکنان در سازمان یک ضرورت اساسی برای کسب‌وکارهای رقابتی امروزه است زیرا تاثیرات زیادی بر عملکرد افراد و شرکت دارد. برخی از این تاثیرات عبارتند از:
1_ افزایش بهره‌وری کارمندان
انگیزش کارکنان به‌طور مستقیم بر عملکرد و بهره‌وری آن‌ها تاثیر می‌گذارد. کارمندان باانگیزه، نسبت به کارشان متعهدتر هستند و بیشتر تلاش می‌کنند، در نتیجه بهره‌وری بالاتری دارند.
تحقیقات زیادی نشان داده است که بین انگیزه و عملکرد بالای کارمندان رابطه مستقیمی وجود دارد؛ آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که کارمندان با انگیزه نسبت به کارمندان کم انگیزه عملکرد بهتری دارند. (منبع)
2_ افزایش رضایت کارمندان
انگیزش کارکنان همچنین نقش مهمی در رضایت و حفظ آن‌ها دارد. کارمندان با انگیزه کار خود را معنادارتر و با ارزش‌تر می‌دانند و از این رو، رضایت شغلی بیشتری دارند. در نتیجه این رضایت باعث کاهش جابه‌جایی آن‌ها می‌شود زیرا اغلب کارمندان ناراضی سازمان را ترک می‌کنند.
حفظ و نگهداری کارمندان با انگیزه و با استعداد موضوع مهمی برای شرکت‌ها است، به‌ویژه در کسب‌وکارهایی که رقابت زیادی برای جذب بهترین کارمندان وجود دارد.
بر اساس یک نظرسنجی، کارمندانی که رضایت شغلی بیشتری دارند بهره‌وری‌شان ۳۱٪ بالاتر است و ۱۰ برابر کمتر از دیگران بیمار می‌شوند. (منبع)
3_ ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت
کارمندان با انگیزه به ایجاد یک فرهنگ سازمانی مثبت و افزایش شهرت شرکت کمک می‌کنند زیرا آن‌ها رفتارهای مثبت زیادی دارند از جمله کمک به سایر همکاران، داشتن ابتکار عمل و حمایت از سازمان. این رفتارها باعث ایجاد یک محیط کاری مثبت می‌شود که در آن، کارکنان را به همکاری و نوآوری تشویق می‌کنند.
علاوه‌بر این، انرژی زیاد و موفقیت کارمندان با انگیزه می‌تواند شهرت شرکت را افزایش دهد و آن را به مکان جذابی برای کارمندان با استعداد و سرمایه‌گذاران بالقوه تبدیل کند.
پس نتیجه می‌گیریم که انگیزش کارمندان در سازمان اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا عملکرد شغلی کارمندان را افزایش می‌دهد، رضایت شغلی‌شان را بالا می‌برد و به ایجاد یک فرهنگ سازمانی مثبت کمک می‌کند. بنابراین افزایش انگیزه کارمندان باید اولویت اصلی هر کارفرمایی باشد.
راهکارهایی برای افزایش انگیزش کارکنان
هیچ راهکار مشخصی برای افزایش انگیزه کارمندان وجود ندارد که در همه سازمان‌ها قابل استفاده باشد، بلکه کارفرماها باید از تکنیک‌هایی استفاده کنند که با علایق، نیازها و ترجیحات کارمندان و سازمان آن‌ها متناسب باشد.
در این قسمت، چند راهکار برای افزایش انگیزش کارکنان در سازمان معرفی می‌کنیم. این راهکارها مختص هیچ حوزه شغلی خاصی نیستند و می‌توانید آن‌ها را در شرکت‌های کوچک، استارتاپ‌ها و حتی شرکت‌های خیلی بزرگ نیز به‌کار بگیرید.
1_ ایجاد یک فرهنگ سازمانی قوی
فرهنگ سازمانی قوی، پایه و اساس داشتن کارمندان با انگیزه است زیرا باعث تقویت احساس تعلق، هدفمندی و تیم‌سازی در شرکت می‌شود. در واقع وقتی کارمندان احساس می‌کنند که بخشی از یک فرایند معنی‌دار هستند و این فرایند با ارزش‌های آن‌ها همسو است، به‌طور طبیعی برای آن اشتیاق و انگیزه پیدا می‌کنند.
در یک نظرسنجی، ۷۹٪ از کارمندان گفتند که فرهنگ سازمانی یکی از عوامل مهم در میزان رضایت شغلی آن‌هاست. همچنین بیش از ۵۰٪ از مدیرعامل‌ها گفته بودند که فرهنگ سازمانی بر بهره‌وری، خلاقیت، سودآوری، ارزش و نرخ رشد شرکت تاثیر می‌گذارد.
2_ قدردانی از تلاش‌های کارمندان
یکی از مهم‌ترین عواملی که به افزایش انگیزه کارکنان کمک می‌کند این است که مدیران چقدر از تلاش‌های کارمندان‌شان قدردانی و تشکر می‌کنند. در یک نظرسنجی، ۷۰٪ از کارمندان گفته بودند که قدردانی سازمان از تلاش‌های آن‌ها، انگیزه و روحیه آن‌ها را افزایش می‌دهند.
تصور کنید یک کارمند بسیار سخت‌کوش است و نتایج فوق‌العاده‌ای برای سازمان رقم می‌زند، حال اگر تلاش‌های او به رسمیت شناخته نشود و کارفرما از او قدردانی نکند، چگونه باید با انگیزه بماند و به عملکرد خوبش ادامه دهد؟
علاوه‌بر این، قدردانی از کارمندان نه تنها انگیزه آن‌ها را بالا می‌برد، بلکه باعث بهبود روابط کاری، افزایش مشارکت کارمندان، حفظ نیروهای با استعداد و ایجاد حس همدلی در محیط کار می‌شود.
در نظر داشته باشید که قدردانی از کارمندان فراتر از ارائه پاداش‌های مالی به آن‌هاست. مگان ام بیرو در این مورد توصیه بسیار خوبی کرده است:
پول در بیشتر مواقع مناسب است اما تنها یا موثرترین عامل انگیزشی نیست. بلکه باید با کارمندان طوری رفتار کنید که احساس ارزشمندی کنند.
3_ ایجاد احساس تعلق
ایجاد احساس تعلق در کارمندان به‌طور قابل‌توجهی انگیزه آن‌ها را بالا می‌برد. وقتی کارمندان احساس کنند باارزش هستند، انگیزه درونی می‌گیرند، کارشان برایشان معنادار می‌شود و عملکردشان بالا می‌رود.
تعلق داشتن همچنین باعث افزایش مشارکت کارمندان، ریسک‌پذیرتر شدن، کاهش فرسودگی شغلی، افزایش تاب‌آوری هنگام چالش‌ها، افزایش ذهنیت رشد، ایجاد حس اعتماد در تیم و در نهایت، انجام کارهای روتین برای کارمندان لذت‌بخش می‌شود.
بر اساس یک نظرسنجی، عملکرد کارمندانی که در محل کارشان احساس شنیده شدن، می‌کنند، ۴.۶ برابر بهتر از دیگران است.
4_ ایجاد احساس هدفمندی
وقتی کارمندان متوجه می‌شوند که چگونه تلاش‌هایشان به موفقیت شرکت کمک می‌کند، علاقه بیشتری به انجام کارها پیدا می‌کنند و عملکردشان بالا می‌رود.
برای این کار، اهداف شرکت را با کارمندان در میان بگذارید و به هر یک از آن‌ها توضیح دهید که نقش او در تحقق اهداف چیست و چگونه با انجام وظایفش به موفقیت شرکت کمک می‌کند. این کار باعث ایجاد احساس تعلق و هدفمندی در کارکنان می‌شود و در نتیجه انگیزه‌شان برای کار کردن افزایش می‌یابد.
5_ تشویق به مشارکت
مشارکت و کارهای تیمی یکی از موثرترین راهکارها برای افزایش انگیزه کارکنان است. این‌که کارمندان با یکدیگر کار کنند، باهم برای یک هدف مشترک تلاش کنند و از یکدیگر حمایت کنند، به اعضای تیم احساس دلگرمی و اشتیاق می‌دهد.
در یک نظرسنجی، ۵۴٪ از کارمندان گفته‌اند دلیل اصلی ماندن آن‌ها در سازمان، احساس ارتباط و تعلق در تیم است. همچنین سازمان‌هایی که روابط موثری با یکدیگر دارند، ۴.۵ برابر بیشتر کارمندان با استعداد خود را حفظ می‌کنند. (bonusly)
6_ تقویت روابط بین فردی
یکی دیگر از راهکارهای افزایش انگیزش کارکنان، تقویت روابط در محل کار است. زمانی که کارمندان با همکاران خود ارتباط برقرار می‌کنند، احساس اعتماد، رفاقت و تعلق بیشتری در میان آن‌ها شکل می‌گیرد و همین امر، تجربه شغلی آن‌ها را لذت‌بخش‌تر می‌کند.
علاوه‌بر این، روابط بین فردی باعث تقویت کار تیمی، مسئولیت‌پذیری، افزایش عملکرد شغلی و امنیت روانی کارمندان می‌شود. آن‌ها اعتماد به نفس پیدا می‌کنند تا ایده‌هایشان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، ریسک کنند و برای موفقیت شغلی خود و تیم تلاش کنند.
همچنین روابط بین فردی باعث کاهش انزوا و استرس، تقویت انعطاف‌پذیری، مهارت حل مسئله و حمایت کارمندان از یکدیگر می‌شود.
7_ توجه به تفاوت‌های فردی کارمندان
یکی دیگر از عواملی که به افزایش انگیزش کارکنان کمک می‌کند، در نظر گرفتن هر یک از کارمندان به‌عنوان یک شخصیت منحصربه‌فرد است. به یاد داشته باشید که هر کارمند نیازها، اهداف و نقاط قوت و ضعف مشخصی دارد و اگر می‌خواهید انگیزه آن‌ها را بالا ببرید، به تفاوت‌های فردی آن‌ها توجه کنید و آن‌ها را دقیق‌تر بشناسید.
به‌عنوان مثال، در یک جلسه فردی با هر کارمند درباره پیشرفت شغلی، اهداف و چالش‌های او صحبت کنید.
8_ لذت‌بخش کردن محیط کار و کار کردن
یکی دیگر از راهکارها این است که کارفرماها، فرایند کار کردن و محل کار را برای کارمندان لذت‌بخش‌تر کنند. برای این مورد لازم نیست کار خیلی خاصی انجام دهید، همین که کارمندان احساس کنند دائم تحت فشار نیستند یا لحظات سرگرم‌کننده‌ای هم در محیط کار وجود دارد، کافی است. مثلا می‌توانید زمان‌هایی تعیین کنید که کارمندان در صورت دلخواه با یکدیگر بازی‌های ساده گروهی انجام دهند.
9_ تمرین تمرکز حواس
بر اساس مقاله‌ای در مجله کسب و کار هاروارد، تمرین تمرکز حواس در محل کار می‌تواند با افزایش بهره‌وری و انگیزش کارکنان همراه باشد. (bonusly)
همچنین بسیاری از ما مشاغل پر استرس داریم و به همین دلیل تمرین‌های تمرکز حواس یا مایندفولنس تاثیرات مثبتی دارند.
10_ ایجاد امنیت
بر اساس نظریه آبراهام مزلو، امنیت یکی از نیازهای اساسی آدم‌ها است. بنابراین شما به‌عنوان یک کارفرما باید فضای کاری امن و حمایتی برای کارمندان ایجاد کنید. وجود یک فضای امن که کارمندان در آن امنیت جسمی و روانی داشته باشند و بتوانند به‌راحتی و بدون ترس ابراز وجود کنند، باعث رشد و افزایش انگیزه آن‌ها می‌شود.
11_ تعیین اهداف
زمانی که برای کارمندان اهداف و انتظارات قابل دستیابی تعیین می‌شود، انگیزه می‌گیرند تا تلاش کنند و به آن اهداف برسند. در نظر داشته باشید که این اهداف باید چالش‌برانگیز و در عین حال قابل دستیابی باشند. اهداف غیرواقعی افراد را دلسرد می‌کند و اهداف خیلی آسان باعث می‌شود تا بهترین عملکرد را از خود نشان ندهند.
12_ ارائه فرصت‌های آموزشی
وجود فرصت رشد مهارت‌ها و پیشرفت شغلی یک عامل انگیزشی قوی برای کارکنان است. اگر کارمندان متوجه شوند که فرصتی برای رشد و پیشرفت آن‌ها در سازمان وجود ندارد، از خود ناامید و از کارشان ناراضی می‌شوند.
از این رو، فراهم کردن منابع لازم برای یادگیری مستمر و توسعه حرفه‌ای، به کارمندان انگیزه می‌دهد تا تلاش کنند و به اهداف دست یابند.
تاثیر محیط کار بر انگیزش کارکنان
محیط کار باید مکانی باشد که کارمندان بتوانند در آن مولد و شاد باشند. از این رو، طراحی سازمان بر انگیزش کارکنان تاثیرگذار است؛ عواملی مانند نور، دما، سروصدا، چیدمان، طراحی داخلی، چشم‌انداز، گیاهان و حریم خصوصی.
1_ طراحی داخلی
طراحی داخلی سازمان باید راحت، کاربردی، سازگار با محیط زیست و از نظر زیبایی‌شناسی مناسب باشد. مثلا مبلمان اداری راحت و ارگونومیک برای کارمندان مهم است یا صندلی‌ها و میزهای راحت به کاهش خستگی و بهبود بهره‌وری کارمندان کمک می‌کند.
2_ نورپردازی
نورپردازی مناسب یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار محیط کار بر انگیزش کارکنان است که می‌تواند عملکرد و بهره‌وری آن‌ها را افزایش دهد.
نورپردازی مناسب از خستگی چشم‌ها در حین کار کردن جلوگیری می‌کند.
همچنین مهم است نورپردازی را با ساعات مختلف روز و میزان نور طبیعی فضا تنظیم کنید. مثلا اگر نور طبیعی شرکت کم است، نور مصنوعی را بیشتر کنید یا اگر ساعات آخر کار نور طبیعی کم می‌شود، نورپردازی را در آن تایم افزایش دهید تا کارمندان از این بابت مشکلی نداشته باشند.
3_ محیط آرام
سروصدا تاثیر منفی بر بهره‌وری کارمندان دارد زیرا حواس آن‌ها را پرت می‌کند، تمرکزشان را پایین می‌آورد و باعث استرس، خستگی، سردرد و مزاحمت می‌شود.
برای جلوگیری از صداهای اضافی می‌توانید از پنجره‌های دوجداره، عایق‌بندی و… استفاده کنید. همچنین می‌توانید تجهیزات پرسروصدا مانند پرینتر، دستگاه فتوکپی و دستگاه فکس را دور از محل کار کارمندان قرار دهید.
4_ تجهیزات کافی
کارمندان باید تجهیزات کافی برای کار کردن داشته باشند مانند کامپیوتر، دستگاه چاپگر، میز و صندلی استاندارد، کمد شخصی، چراغ رومیزی و…
مهم است که این تجهیزات سالم باشند و کارمندان بدانند چگونه باید از آن‌ها استفاده کنند.
5_ حریم خصوصی
کارمندان باید حریم خصوصی داشته باشند تا بتوانند به‌طور موثر کارشان را انجام دهند. مثلا کارمندان این حق را دارند کسی وارد محیطی که در آن کار می‌کنند، نشود و به‌راحتی بتوانند به تلفن، اینترنت و… دسترسی داشته باشند.
حفظ حریم خصوصی به‌ویژه برای کارمندانی که از اسناد محرمانه نگهداری می‌کنند بسیار مهم است.
کلام آخر
انگیزش کارمندان یکی از عوامل مهم موفقیت هر کسب‌وکاری است. انگیزه مانند نیروی محرکه‌ای است که به کارمندان کمک می‌کند تا از مهارت‌ها و توانایی‌های خود بیشترین استفاده را کنند، بهترین عملکرد را داشته باشند و به کار خود متعهدتر باشند. در نتیجه، این عوامل منجر به سودآوری سازمان می‌شوند.
منابع:
- achievers
- peoplethriver
- bonusly
- workvivo
- chargespot
- haiilo
