حتی اجتماعی‌ترین کارمندان و بهترین مدیران نیز ممکن است یک روز به کارمندان بی‌انگیزه‌ای تبدیل شوند!
کارفرماها باید مراقبت هرگونه تغییر در رفتار یا نگرش کارمندان‌شان باشند. داشتن رابطه خوب با کارمندان به آن‌ها کمک می‌کند تا سریع متوجه حالات آن‌ها شوند.
چندین شاخص وجود دارد که به کارفرماها کمک می‌کنند بی انگیزگی کارکنان خود را شناسایی کنند. ما در این مقاله از سایت کار از ما نشانه‌ها، علل، پیامدها و راهکارهایی برای غلبه بر بی انگیزگی کارکنان را بررسی می‌کنیم.
نشانه های بی انگیزگی کارکنان
همه کارفرماها باید نشانه‌های بی انگیزگی کارکنان را بلد باشند تا بتوانند در صورت وقوع این مشکل، به کارمندان خود کمک کنند و به آن‌ها انرژی دوباره‌ای دهند.
برخی از نشانه‌های بی انگیزگی کارکنان در محل کار شامل موارد زیر است:
1_ مرخصی یا دیر رسیدن‌های مداوم
اگرچه مرخصی گرفتن در میان کارمندان رایج است اما در صورتی که با دلایل منطقی همراه نباشد و در برهه‌ای از زمان کارمند به صورت مکرر درخواست مرخصی کند یا دیر سرکار برسد، می‌توانند نشان‌دهنده یک مشکل جدی‌تر باشد مانند بی‌انگیزه بودن، فرسودگی شغلی، فشار روانی و…
مثلا اگر کارمندتان هر روز دیر به سرکار می‌رسد و می‌گوید در ترافیک گیر کرده بود، بهتر است این موضوع را بررسی و در صورت نیاز برنامه‌ای برای افزایش انگیزه و مشارکت او طراحی کنید.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۲ نشان داد که بین به‌موقع رسیدن (آن‌تایم بودن) و گشودگی ذهن همبستگی مثبت بالایی وجود دارد. (منبع) گشودگی ذهن یکی از عوامل مهم کارمندان برای مشارکت در محل کار است.
2_ خلق و خوی نامنظم
گاهی اوقات کارمندان در مواقع چالش‌برانگیز به سرعت عصبانی می‌شوند. اگرچه این رفتار ممکن است به دلیل مشکلات در زندگی شخصی رخ دهد اما همچنین می‌تواند نشانه‌ای از بی انگیزگی کارکنان نیز باشد.
3_ درگیری با دیگران
شکایت‌های مداوم کارمندان از کار، مدیر، همکاران و… همه نشانه‌هایی هستند که به کارفرما می‌گوید آن کارمند عمیقا از شغلش ناراضی است. این رفتارها در نهایت می‌تواند باعث استعفای کارمند از شرکت شود. بنابراین بسیار مهم است قبل از این‌که دیر شود، دلیل درگیری کارمندان را شناسایی کنید.
4_ کاهش عملکرد
ارائه گزارش‌های ناقص، عدم تکمیل کارها در موعد مقرر و… نشانه‌های عملکرد ضعیف کارمندان است که باید مورد بررسی قرار گیرند و علت آن‌ها مشخص شود.
5_ فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی اصلی‌ترین نشانه بی انگیزگی کارکنان است. اگر می‌بینید کارمندتان تنبل یا اهمال‌کار شده است، بیش از حد استراحت می‌کند، چرت می‌زند و…، ممکن است از نظر ذهنی خسته باشد.
- بیشتر بخوانید: دلبستگی سازمانی
- بیشتر بخوانید: مصاحبه پنلی چیست
- بیشتر بخوانید: مصاحبه نگهداشت
دلایل بی انگیزگی کارکنان
بی انگیزگی کارکنان یک مسئله جدی و واقعی است که بر سازمان‌های کوچک و بزرگ تاثیر می‌گذارد. اگر علت این بی‌انگیزگی شناسایی شود، می‌توانید راهکارهایی برای غلبه بر آن طراحی کنید.
در این قسمت، ۵ علت بی انگیزگی کارکنان را بررسی می‌کنیم:
1_ مدیریت ضعیف
ایجاد انگیزه در کارمندان وظیفه مدیریت سازمان است. به‌عنوان مثال، مدیران می‌توانند با ارتباط مناسب با کارمندان، تعیین انتظارات و اهداف برای آن‌ها، مشورت کردن با آن‌ها در مورد امور مختلف و…، انگیزه کارکنان‌شان را تقویت کنند. اگرچه ممکن است فکر کنید یک مدیر وقت این کارها را ندارد اما به یاد داشته باشید که انگیزه کارمندان و بهبود بهره‌وری آن‌ها یک امر ضروری است.
همچنین مدیران می‌توانند با هر یک از کارمندان صحبت کنند و از آن‌ها بپرسند که چه چیزهایی در شرکت به آن‌ها انگیزه می‌دهد، سپس تا حد امکان آن موارد را برای کارکنان مهیا کنند تا با انگیزه‌ترین تیم را برای خود بسازند.
2_ حقوق و مزایای کم
اگرچه پول همه چیز نیست اما نقش مهمی در ایجاد انگیزه کارکنان دارد. وقتی کارمندان احساس می‌کنند که پاداش و مزایای آن‌ها بسیار کمتر از تلاش‌ها و مهارت‌هایشان است، بی‌انگیزه می‌شوند.
علاوه‌بر این، فشار مالی می‌تواند بر عملکرد شغلی کارمندان تاثیر منفی بگذارد.
3_ قوانین سختگیرانه
قوانین سختگیرانه تاثیر قابل توجهی بر فرهنگ سازمان می‌گذارد و می‌تواند عامل اصلی بی انگیزگی کارکنان باشد.
مثلا کارفرمایی که درباره پوشش کارمندان محدودیت‌های زیادی اعمال می‌کند، بر ساعت ورود و خروج حساس است و حتی چند دقیقه تاخیر را نمی‌پذیرد، اجازه نمی‌دهد کارمندان در ساعات کاری از موبایل استفاده کنند و محدودیت‌هایی برای فعالیت کارمندان در رسانه‌های اجتماعی شخصی‌شان در نظر می‌گیرد، خلاقیت، نوآوری و انگیزه کارکنانش را از بین می‌برد.
4_ عدم قدردانی
اگر کارفرما تلاش‌های کارمندانش را نبیند و از آن‌ها قدردانی نکند، به مرور زمان کارمندان انگیزه‌شان را برای کار کردن از دست می‌دهند.
بنابراین یک کارفرما باید به کارکنانش نشان دهد که برای تلاش‌های هر چند کوچک آن‌ها ارزش قائل است. بهتر است کارفرما برای قدردانی منظم از کارکنان برنامه‌ریزی کند زیرا این کار می‌تواند عملکرد آن‌ها را بهبود بخشد.
5_ انتظارات و اهداف نامشخص
کارمندان زمانی با انگیزه کار می‌کنند که درک واضحی از وظایف، مسئولیت‌ها و انتظارات کارفرما از خودشان داشته باشند.
وقتی کارفرما دستورالعمل‌های مبهمی به کارمند می‌دهد یا دائم وظایف او را تغییر می‌دهد، کارمند سردرگم و ناامید می‌شود و انگیزه‌اش را برای کار کردن از دست می‌دهد.
6_ عدم اعتماد به کارمند
اگر کارفرما به کارمندان اعتماد نداشته باشند؛ مثلا در تصمیم‌گیری‌ها از آن‌ها نظر نپرسند یا دائم در کارشان دخالت کنند و آن‌ها را زیر ذره‌بین بگذارند، خلاقیت و نوآوری کارمندان از بین می‌رود و انگیزه‌ای برای کار کردن، نخواهند داشت.
7_ نبود فرصت‌های ارتقای شغلی
کارمندانی که فرصتی برای انجام کارهای جدید یا چالش‌برانگیز ندارند، ممکن است احساس بی‌انگیزگی کنند. بنابراین بسیار مهم است که کارفرمایان برای رشد و توسعه کارمندان در موقعیت‌های شغلی مختلف فرصت‌هایی در نظر بگیرند، به آن‌ها وظایف جدیدی بدهند و آن‌ها را به چالش بکشند.
8_ عدم بازخورد کافی
یکی دیگر از دلایل بی انگیزگی کارکنان، عدم بازخورد به کارهای آن‌ها است. بهتر است کارفرما در مورد نقاط قوت کارمندان با آن‌ها صحبت کنند و در مورد نقاط ضعف‌شان بازخوردهای سازنده‌ای به آن‌ها دهند تا رشد کنند.
کارمندان حق دارند بدانند که کارشان را خوب انجام می‌دهند یا نه؛ اگر نه، اشتباهات‌شان را اصلاح کنند و عملکردشان را بهبود بخشند.
9_ عدم امنیت شغلی
اگر کارمندان احساس کنند که ممکن است شغل‌شان را از دست بدهند، انگیزه‌شان را از دست می‌دهند و عملکردشان مختل می‌شود.
بهترین کار این است که کارفرما به آن‌ها بگوید برای کارشان ارزش قائل است و شرکت تحت هر شرایطی مانند کاهش درآمد، از دست دادن مشتریان و…، از کارمندان خود محافظت می‌کند.
کارمندان باید در شرکت احساس امنیت کنند و مطمئن باشند نه تنها کارشان را از دست نمی‌دهند بلکه می‌توانند ارتقای شغلی نیز پیدا کنند.
10_ منابع محدود
اگر تجهیزات شرکت قدیمی یا محدود باشد، کارمندان نمی‌توانند کارهایشان را به‌موقع انجام دهند یا حتی ممکن است کارهایشان دو برابر شود. مثلا ممکن است یک سازمان لپ‌تاپ قدیمی داشته باشد که مدام اخطار می‌دهد، از نرم‌افزارهای جدید پشتیبانی نمی‌کند و حین کار گیر می‌کند یا خاموش می‌شود و باعث می‌شود کل کار کارمند بپرد.
محدود بودن منابع، وقت و انرژی بیشتری از کارمندان می‌گیرد و به همین دلیل انگیزه و بهره‌وری‌شان را کاهش می‌دهد.
11_ عدم تعادل میان کار و زندگی شخصی
حجم کاری بیش از حد، انتظارات غیر منطقی و ساعات کاری طولانی می‌تواند تعادل میان کار و زندگی شخصی کارمندان را از بین ببرند و باعث فرسودگی شغلی و بی‌انگیزگی آن‌ها شوند.
- بیشتر بخوانید: گزارش منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: استخدام داده محور
- بیشتر بخوانید: اشتباهات مدیران منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: منتور کیست و منتورینگ به چه معناست؟
تاثیر بی انگیزگی کارکنان بر سازمان
حقیقت این است که یک کارمند بی‌انگیزه بیشتر از نداشتن کارمند به سازمان آسیب می‌زند زیرا این افراد باعث کاهش عملکرد سازمان، به خطر انداختن سلامت مالی و روانی و بدنام کردن شرکت می‌شوند. از این رو، کارفرماها باید از تاثیر بی انگیزگی کارکنان بر سازمان آگاه باشند تا قبل از دیر شدن، آن‌ها را حل و فصل کنند.
در این قسمت، مهم‌ترین پیامدهای بی انگیزگی کارکنان بر سازمان آورده شده است:
1_ کاهش بهره‌وری
اکثر کارمندان بی‌انگیزه بهره‌وری پایینی دارند و به همین دلیل، بر عملکرد کلی سازمان نیز تاثیر منفی می‌گذارند.
به‌عنوان مثال، کارمندی که کارهایش را به‌موقع انجام نمی‌دهد، باعث می‌شود شرکت نیز نتواند سفارشات را به‌موقع به مشتریان برساند؛ در نتیجه عدم رضایت مشتریان، برند کارفرمایی سازمان را تضعیف می‌کند.
2_ افزایش گردش مالی
کارمندان بی‌انگیزه همچنین گردش مالی سازمان را بالا می‌برند زیرا این افراد در کار خود چالش دارند، وظایف‌شان را به‌خوبی انجام نمی‌دهند و به احتمال زیاد یا از شرکت استعفا می‌دهند یا اخراج می‌شوند.
در این شرایط، یک موقعیت شغلی در سازمان خالی می‌شود و کارفرما باید به دنبال نیروی جدید باشد و در نتیجه، استخدام نیروی جدید نیز با هزینه‌های تبلیغات و آگهی شغلی، استخدام، مصاحبه، آموزش و… همراه است.
3_ محیط کاری آسیب‌زا
کارمندان بی‌انگیزه تاثیر مخربی بر فرهنگ سازمان و برند کارفرمایی می‌گذارند زیرا وقتی کارمندان جدید در شرکت استخدام می‌شوند، به دلیل جدید بودن محیط، از رفتارها و نگرش کارمندان قدیمی‌تر تقلید می‌کنند. در نتیجه اگر کارمندان قدیمی بی‌علاقه و بی‌انگیزه باشند، ممکن است کارمندان جدید نیز بی‌انگیزه شوند و این اتفاق بر جنبه‌های مختلف سازمان تاثیر منفی می‌گذارد.
- بیشتر بخوانید: جبران خدمات کارکنان
- بیشتر بخوانید: گیمیفیکیشن در مدیریت منابع انسانی
- بیشتر بخوانید: منابع انسانی داده محور چیست
- بیشتر بخوانید: چالش های استخدام چیست
راهکارهایی برای غلبه بر بی انگیزگی کارکنان
مهم نیست یک سازمان چقدر بزرگ یا کوچک است؛ به هرحال مدیریت کارمندان چالش‌برانگیزترین بخش یک کسب و کار است. یک سازمان علاوه‌بر پویا و کارآمد بودن، باید به رضایت و سلامت روان کارمندان نیز اهمیت دهد تا به‌طور جمعی برای رشد شرکت تلاش کنند. اگر به بی انگیزگی کارکنان رسیدگی نشود، این مشکل گسترش می‌یابد و با روش‌های مختلف به عملکرد افراد و بهره‌وری سازمان آسیب می‌زند.
در این قسمت، چند راهکار برای غلبه بر بی انگیزگی کارکنان را بررسی می‌کنیم:
1_ توجه به دکوراسیون داخلی محیط کار
محیط اطراف ما تاثیر زیادی بر ما می‌گذارد؛ به همین دلیل، چیدمان و دکوراسیون محیط‌های کار یکی از عوامل مهم انگیزه دادن به کارمندان است که باعث می‌شود عملکرد شغلی‌شان نیز بهبود یابد. بنابراین، اهمیت دادن به دکوراسیون شرکت می‌تواند یک سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد زیرا بازدهی کارمندان را بالا می‌برد. متاسفانه کمتر کارفرمایی از این موضوع آگاه است.
راهکارهای ایجاد یک فضای کاری انرژی‌بخش شامل موارد زیر است:
- برای انتخاب رنگ دیوار و مبلمان، تاثیر روانشناختی رنگ‌ها را در نظر بگیرید تا انتخاب مناسبی داشته باشید. مثلا رنگ‌های گرم مثل قرمز، انرژی افراد را بالا می‌برند و رنگ‌های سرد مانند آبی، به تمرکز بیشتر کمک می‌کنند.
- از عایق‌های صوتی استفاده کنید زیرا محیط کار تا حد ممکن باید آرام و بدون سروصدا باشد.
- به نورپردازی توجه کنید. مثلا نورهای گرم و ملایم برای اتاق استراحت و نورهای روشن برای اتاق کار بهتر هستند.
- اگر پنجره دارید، اجازه دهید نور طبیعی وارد محیط کار شود.
- از گیاهان طبیعی استفاده کنید و اگر فضای خالی دارید، فضای سبز هر چند کوچکی ایجاد کنید.
- اگر بالکن دارید، چیدمان جذابی برای آن در نظر بگیرید.
- مبلمان اداری ارگونومیک تهیه کنید که بر اساس تناسب بدن افراد مختلف طراحی شده‌اند و از خستگی کارمندان جلوگیری می‌کند.
2_ ایجاد تنوع و سرگرمی
محیط کار می‌تواند برای برخی از افراد ایده‌آل و برای برخی دیگر خفه‌کننده باشد. از این رو محیط کار باید به همان اندازه که رسمی و اداری است، متنوع و دارای عناصر سرگرم‌کننده هم باشد. مثلا می‌توانید در اتاق استراحت بازی‌های مختلفی قرار دهید مانند پلی‌استیشن، بیلیارد، فوتبال دستی، انواع بازی‌های رومیزی و…
همچنین کارفرما می‌تواند از تک تک کارمندان بپرسد که در طول کار چه چیزی می‌تواند خستگی آن‌ها را کمتر کند، سپس تا حد ممکن موارد گفته‌شده را برایشان فراهم کند.
3_ برقراری ارتباط خوب با کارمندان
بهتر است کارفرما با کارمندان رابطه خوبی داشته باشد. این کار علاوه‌بر این‌که به کارمندان احساس احترام، قدردانی، ارزشمند بودن و شنیده شدن، می‌دهد، به کارفرما نیز کمک می‌کند تا زودتر نشانه‌های بی‌انگیزگی را در آن‌ها شناسایی کنند.
4_ قدردانی از کارمندان
قدردانی از کارمندان روش خوبی برای با انگیزه نگه داشتن آن‌ها است. بنابراین بهتر است کارفرمایان جلسات منظم هفتگی یا ماهانه در نظر بگیرند و در این جلسات در مورد پیشرفت و ایجاد انگیزه در کارمندان صحبت کند یا به عملکرد ضعیف آن‌ها انتقادات سازنده‌ای ارائه دهند تا به مرور زمان بهبود یابند.
همچنین کارفرما می‌تواند به‌عنوان تشویق و قدردانی بابت عملکرد خوب کارمندان، پاداش‌هایی برای آن‌ها در نظر بگیرد مانند بلیط‌های تفریحی، پول نقد، کارت هدیه، هدایای مختلف، مرخصی با حقوق و…
5_ درک مشکلات
زمانی که مشکلی به وجود می‌آید ممکن است کارمندان کلافه، ناامید و بلاتکلیف شوند و نتوانند کارهایشان را پیش ببرند؛ در این شرایط کارفرما باید مشکلات را شناسایی و نسبت به حل آن‌ها اقدام کند.
همچنین بهتر است کارفرما به کارمندانش گوش دهد، با آن‌ها همدلی کند و اجازه دهد تا خودشان را تخلیه کنند. این کار می‌تواند از بی‌انگیزه شدن آن‌ها جلوگیری کند.
کلام آخر
عوامل زیادی می‌توانند در بی انگیزگی کارکنان نقش داشته باشند. کارفرمایان باید از نشانه‌ها و علل آن آگاه باشند تا هرچه سریع‌تر این مشکل را حل کنند.
نادیده گرفتن بی انگیزگی کارکنان ممکن است باعث استعفای کارمند و آسیب رسیدن به شرکت شود.
منابع:
- autonomous
- careerone
- trojanrecruit
