رهبری چشم اندازگرا یکی از انواع سبک های رهبری است که در آن، رهبران سازمان را فراتر از شرایط فعلی می‌بینند و آینده روشنی برای آن در نظر می‌گیرند. سپس با کمک ویژگی‌های منحصر به فردشان مانند انعطاف‌پذیری، استقامت، هوش هیجانی و خلاقیت، به اعضای تیم انگیزه می‌دهند و آن‌ها در جهت دستیابی به هدف سازمان هدایت می‌کنند.
در این مقاله از سایت کار از ما، سبک رهبری چشم اندازگرا را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم؛ از تعریف این سبک گرفته تا اصول، ویژگی‌ها، مزایا و معایب، توصیه‌هایی برای موفقیت و معرفی نمونه‌هایی از این رهبران در دنیای واقعی.
تعریف سبک رهبری چشم اندازگرا
سبک رهبری چشم اندازگرا یکی از انواع سبک‌های رهبری است که در آن، رهبران آینده روشنی برای یک کسب‌وکار در نظر می‌گیرند و طبق آن، هدفی برای سازمان تعیین می‌کنند. سپس این آینده روشن و هدف مشترک را با اعضای تیم مطرح می‌کنند تا انگیزه کارمندان برای محقق کردن این هدف بالا رود.
این رهبران صادق و منظم هستند، طرفدار نوآوری و خلاقیت هستند و اعضای تیم را تشویق می‌کنند تا مهارت‌هایشان را توسعه دهند.
به‌طور کلی در سبک رهبری چشم اندازنگر، رهبران آینده شفافی برای سازمان در نظر می‌گیرند و برای دستیابی به آن، برنامه‌ریزی می‌کنند. رهبران چشم اندازنگر با ایده‌های خلاقانه خود به رشد موفقیت کسب‌وکارها کمک می‌کنند. (برای آشنا شدن با مفهوم رهبری، مقاله رهبری چیست؟ را بخوانید)
اصول رهبری چشم اندازگرا
سبک رهبری چشم اندازگرا ۵ اصل مشخص دارد که رهبران چشم اندازنگر برای دستیابی به اهداف خود به شیوه‌ای پایدار و موثر از این اصول پیروی می‌کنند:
1_ تعیین چشم‌انداز
رهبران چشم اندازگرا ابتدا به این فکر می‌کنند که چه چیزی باعث موفقیت سازمان می‌شود؛ سپس هدفی برای دستیابی به این موفقیت تعیین می‌کنند.
پس از تعیین هدف، آن را به‌طور واضح به اعضای تیم توضیح می‌دهند تا همه آن را درک کنند و بدانند که برای دستیابی به آن باید چه کار کنند.
2_ تشویق تیم به همکاری
یکی از کلیدهای موفقیت سازمان، همکاری تیمی است. به همین دلیل، بعد از این‌که رهبر مطمئن شد اعضای تیم هدف سازمان را به‌خوبی درک کرده‌اند، آن‌ها را تشویق می‌کند تا برای دستیابی به هدف همکاری کنند.
3_ بهبود عملکرد تیم
این رهبران با روش‌های مختلف تلاش می‌کنند تا عملکرد تیم بهبود یابد زیرا هرچه عملکرد بیشتر باشد، هدف مورد نظر سریع‌تر محقق می‌شود.
برخی از این روش‌ها عبارتند از تشویق و پاداش‌دهی، ارائه بازخورد سازنده، توسعه مهارت‌ها، تقسیم وظایف بر اساس توانایی هر فرد و…
4_ توسعه مهارت‌ها
رهبران چشم اندازنگر اعضای تیم را تشویق می‌کنند تا مهارت‌ها، توانایی‌ها و دانش خود را به‌طور مستمر توسعه دهند زیرا این کار نه تنها عملکردشان را در گروه بالا می‌برد، بلکه باعث رشد فردی خودشان هم می‌شود.
5_ اطمینان از دستیابی به نتیجه موردنظر
در نهایت، رهبران چشم اندازگرا با رعایت این اصول مطمئن می‌شوند که به اهداف مورد نظرشان دست می‌یابند.
ویژگی های رهبران چشم اندازنگر
رهبران چشم اندازنگر ویژگی‌های خاصی دارند که با کمک آن‌ها به رشد و موفقیت کسب‌وکارها کمک می‌کند. برخی از این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است:
1_ مقاوم و پایدار
رهبران چشم اندازنگر در مسیر دستیابی به اهداف پایدار و مصمم هستند؛ به همین دلیل، با اعتماد به نفس و خلاقیت بالای خود به اعضای تیم انگیزه می‌دهند و در حل مشکلات قوی عمل می‌کنند. آن‌ها در برابر چالش‌ها انعطاف‌پذیر و خوش‌بین هستند و موانع را فرصتی برای رشد می‌دانند.
2_ ریسک‌پذیر
رهبران چشم اندازنگر همچنین ریسک‌پذیر هستند. آن‌ها می‌دانند که یکی از عوامل رشد و موفقیت، ریسک کردن است اما نه هر ریسکی.
- آن‌ها ریسک‌ها را به صورت هوشمندانه بررسی می‌کنند و اگر به این نتیجه برسند که یک ریسک می‌تواند منجر به موفقیت سازمان شود، آن را انجام می‌دهند.
3_ مهارت‌های ارتباطی خوب
یکی از مهارت‌های اصلی رهبران چشم اندازنگر مانند رهبر کاریزماتیک، مهارت‌های ارتباطی است. به‌عنوان مثال، آن‌ها باید بتوانند به‌خوبی اهداف‌شان را به اعضای تیم توضیح دهند.
4_ خلاق
رهبران چشم اندازگرا خلاق و نوآور هستند و همچنین اعضای تیم‌شان را نیز به خلاقیت و نوآوری تشویق می‌کنند.
به‌عنوان مثال، این رهبران در مسیر دستیابی به اهداف فقط به استفاده از روش‌های استاندارد یا سنتی متکی نیستند، بلکه مدام در حال ایده‌پردازی هستند و اعضای گروه را نیز تشویق می‌کنند تا در این مسیر ایده‌های نوآورانه خود را ارائه دهند.
5_ انعطاف‌پذیر
بسیار مهم است که رهبران چشم اندازگرا در کنار داشتن تصویر روشن از آینده درخشان سازمان، انعطاف‌پذیر هم باشند؛ یعنی تغییرات را بپذیرند و با شرایط مختلف سازگار باشند.
انعطاف‌پذیری یکی از اصول اساسی موفقیت تیمی است زیرا به شما کمک می‌کند تا پیشنهادهای جدید اعضای تیم را بپذیرید و هنگام بروز چالش‌ها، دست و پای خود را گم نکنید.
6_ هوش هیجانی بالا
رهبر چشم اندازنگر باید مهارت‌های اجتماعی عالی، خودآگاهی بالا و توانایی همدلی با دیگران داشته باشد. هوش هیجانی بالای رهبر باعث افزایش مشارکت و بهره‌وری اعضای گروه می‌شود. همچنین خودآگاهی بالا نیز به رهبران کمک می‌کند تا تصمیم‌های منطقی بگیرند و مسائل را به درستی حل کنند.
7_ دارای تفکر استراتژیک
یکی دیگر از توانایی‌های مهم رهبر چشم اندازنگر، داشتن تفکر استراتژیک است. یعنی رهبران باید بتوانند برای رسیدن به اهداف مورد نظرشان به‌خوبی برنامه‌ریزی کنند.
یک برنامه‌ریزی درست، موانع و چالش‌های احتمالی را در نظر می‌گیرد و برای آن‌ها راه‌حل تعیین می‌کند.
8_ هدف‌گرا
تمرکز رهبران چشم اندازنگر بر دستیابی به هدف است. آن‌ها با نظارت بر اعضای تیم، مطمئن می‌شوند که همه کارمندان در جهت رسیدن به هدف مشترک تلاش می‌کنند. همچنین با الهام‌بخشی، انگیزه دادن و به چالش کشیدن اعضا، آن‌ها را تشویق می‌کنند تا برای رسیدن به هدف بیشتر تلاش کنند.
مزایا و معایب رهبری چشم اندازنگر
رهبری چشم اندازگرا همان‌طور که می‌تواند در موفقیت یک شرکت موثر باشد، همچنین معایبی هم دارد که در این قسمت آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
مزایا
برخی از مزایای رهبری چشم اندازنگر شامل موارد زیر است:
- افزایش شهرت سازمان: از آن‌جایی که رهبران چشم اندازنگر به خلاقیت و نوآوری اهمیت زیادی می‌دهند، این باعث می‌شود شرکت ایده‌ها و روش‌های نوآورانه‌تری داشته باشد، به دلیل نوآوری‌هایش شناخته‌تر شود و سایر شرکت‌های رقیب از او الگوبرداری کنند.
- افزایش همبستگی: رهبران با الهام‌بخشی، انگیزه دادن، تشویق به همکاری، گوش دادن، حمایت کردن و.. باعث می‌شوند تا اعضای تیم برای دستیابی به هدف مشترک تلاش کنند. در نتیجه همبستگی، وحدت و هماهنگی در گروه بیشتر می‌شود.
- رشد و توسعه: رهبران چشم اندازنگر با خلاقیت و نوآوری خود به رشد و موفقیت کسب‌وکارها کمک می‌کنند.
معایب
برخی از معایب رهبری چشم اندازنگر شامل موارد زیر است:
- نادیده گرفتن اهداف کوتاه‌مدت: رهبران چشم اندازنگر اغلب بر اهداف بلندمدت سازمان تمرکز می‌کنند و به همین دلیل ممکن است اهداف کوتاه‌مدت را فراموش کنند.
- بیش از حد ایده‌الیستی بودن: این رهبران اغلب بیش از حد ایده‌آل‌گرا هستند و بعضی اوقات اهداف غیرواقعی تعیین می‌کنند. اهداف و انتظارات غیر واقعی تاثیر منفی بر اعضای تیم می‌گذارد.
- قابل اعتماد نبودن: برخی از این رهبران ممکن است چشم‌اندازهای عالی تعیین کنند اما نتوانند یا ندانند چگونه باید آن‌ها را به‌طور موثر به اعضای تیم خود منتقل کنند. از این رو، اعضا نمی‌توانند به او اعتماد کنند و در نتیجه رشد و موفقیتی هم اتفاق نمی‌افتد.
توصیه هایی برای موفق شدن در سبک رهبری چشم اندازگرا
برای تبدیل شدن به یک رهبر موفق در سبک رهبری چشم اندازگرا، توصیه می‌کنیم نکات زیر را در نظر بگیرید:
1_ چشم‌اندازتان را گسترش دهید
اولین قدم برای موفق شدن در سبک رهبری چشم اندازنگر این است که چشم‌اندازتان را وسعت دهید و یک دیدگاه کل‌نگر داشته باشید. برای گسترش چشم‌اندازتان می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- گسترش دیدگاه: دیدگاهتان را گسترش دهید؛ این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید از ایده‌ها و نظرات مختلف اعضای گروه استفاده کنید.
- پذیرش تفاوت‌ها: نظرات متفاوت دیگران را بپذیرید؛ این کار به شما کمک می‌کند تا هنگام گرفتن تصمیم‌های مهم برای سازمان، از دیگران هم نظر بپرسید و به نظرات متفاوت آن‌ها توجه کنید.
- دیدگاه کل‌نگر: درک جامعی از محیط اطراف خود داشته باشید؛ این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید تصمیمات استراتژیک بگیرید و به موفقیت‌های بزرگ دست یابید.
- تفکر جایگزین: تفکر جایگزین یعنی در نظر گرفتن راه‌های جدید و متفاوت که می‌تواند به ابداع راه‌حل‌های نوآورانه کمک کند.
- تفکر پیشگام: تفکر پیشگام یعنی پذیرش راه‌حل‌های جدید و متفاوت که باعث رشد و موفقیت سازمان می‌شود.
2_ به‌خوبی اهداف را تعیین و مسیر دستیابی به اهداف را ترسیم کنید
رهبر چشم اندازنگر موفق در تعیین اهداف و دستیابی به آن حرفه‌ای هستند.
برای بهبود این مهارت، اهداف‌تان را با روش SMART تعیین کنید:
- مشخص (Specific): هدف خود را به‌طور واضح و مشخص تعیین کنید.
- قابل اندازه‌گیری (Measurable): هدف باید قابل اندازه‌گیری باشد؛ یعنی بتوان پیشرفت آن را سنجید.
- دست‌یافتنی (Achievable): هدف باید واقع‌بینانه و دست‌یافتنی باشد.
- مرتبط (Relevant): هدف باید با چشم‌اندازها و ارزش‌های سازمان مرتبط باشد.
- محدود به زمان (Time-bound): هدف باید در یک زمان مشخص تحقق یابد.
تعیین درست اهداف و برنامه‌ریزی مناسب برای دستیابی به آن‌ها، باعث می‌شود موفقیت‌های بیشتری برای سازمان رقم بزنید.
3_ بر ترس از شکست غلبه کنید
همه رهبران ممکن است روزی با شکست مواجه شوند؛ نکته مهم این است که شکست‌ها را فرصتی برای رشد و یادگیری در نظر بگیرید.
برای مقابله با ترس از شکست خوردن، راهکارهای زیر را انجام دهید:
- با داشتن ذهنیت رشد، انعطاف‌پذیری و ریسک‌های حساب‌شده می‌توانید بر ترس از شکست خوردن غلبه کنید و به اهداف‌تان برسید.
- وقتی شکست می‌خورید احساسات‌تان را سرکوب نکنید، بلکه آن‌ها را ابراز کنید. هر احساسی که دارید اعم از خشم، ناراحتی، ناامیدی و… اجازه دهید ابراز شوند.
- تکنیک‌های تاب‌آوری را تمرین کنید تا بتوانید پس از هر بار شکست خوردن، قوی‌تر و مصمم‌تر از قبل به مسیرتان ادامه دهید.
4_ مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید
و آخرین توصیه برای تبدیل شدن به یک رهبر چشم اندازنگر این است که مهارت‌های ارتباطی‌تان را تقویت کنید. این مهارت هم به شما کمک می‌کند تا اهداف‌تان را بهتر به اعضای تیم توضیح دهید و هم این‌که پیام‌تان را موثرتر انتقال دهید به‌طوری که انگیزه تیم بالا رود. مثلا می‌توانید از داستان‌های جذاب مربوط به موفقیت یا ارقام و آمارهای مرتبط با اهداف‌تان استفاده کنید.
نمونه هایی از رهبران چشم اندازنگر در دنیای واقعی
در این قسمت، چند تا از رهبران چشم اندازنگر در دنیای واقعی را معرفی می‌کنیم:
1_ راتان تاتا
راتان راتا تاجر هندی و مدیرعامل شرکت تاتا است که با رهبر موثر خود توانست این شرکت را در سطح جهان گسترش دهد و باعث نوآوری در صنعت خودرو، فولاد و فناوری شود.
میراث راتان تاتا به‌عنوان یک رهبر چشم اندازگرا فراتر از موفقیت مالی است، او اثرات قابل توجهی بر دنیای تجارت و جامعه گذاشت. علاوه‌بر این، او از طریق شرکت فعالیت‌های بشردوستانه زیادی انجام داد از آموزش گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی و توسعه منابع روستاها
2_ ایندرا نویی
ایندرا نویی کارآفرین آمریکایی هندی تبار است که مدیرعامل سابق شرکت پپسی‌کو بود.
ویژگی‌های شخصیتی نویی یک رهبر چشم اندازگرا را به نمایش می‌گذارد. او چشم‌انداز شفافی داشت از این‌که شرکتش را قرار است به کجا برساند و از ریسک کردن برای رسیدن به اهدافش نمی‌ترسید. علاوه‌بر این، او کارمندان خود را تشویق می‌کرد تا مهارت‌هایشان را توسعه دهند.
زمانی که او مدیرعامل شرکت پپسی‌کو بود، با تاکید بر تولید محصولات سالم‌تر و پایدارتر، تغییرات اساسی در این شرکت به‌وجود آورد. در واقع رهبری او از موفقیت مالی فراتر رفت و بر مسئولیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی تمرکز کرد.
3_ موکش آمبانی
موکش آمبانی کارآفرین هندی و مدیر ارشد اجرایی شرکت ریلاینس اینداستریز است. او به‌عنوان یک رهبر چشم‌اندازنگر با نوآوری و استعداد خود توانست به یکی از ثروتمندترین افراد در آسیا و سراسر جهان تبدیل شود.
کلام آخر
در نهایت، سبک رهبری چشم اندازگرا یکی از سبک‌های رهبری است که رهبران با ویژگی‌هایی چون خلاقیت و نوآوری، استقامت و پایداری، انعطاف‌پذیری و…، اعضای تیم را به سمت هدف سازمان هدایت می‌کنند و آینده روشنی برای کسب‌وکارها رقم می‌زنند.
منابع:
