سبک رهبری مقتدرانه یکی از سبک‌های رهبری موثر در شرکت‌هاست که برای هدایت کارمندان و دستیابی به اهداف سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این سبک، رهبران با قاطعیت و اعتماد به نفس بالا کارمندان را تشویق می‌کنند تا بهترین عملکرد را داشته باشند و به رشد فردی و شغلی دست یابند.
در این مقاله از کار از ما به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که سبک رهبری مقتدرانه چیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟ مزایا و معایب آن چیست؟ این رهبری در چه شرایطی کارآمدتر است؟ چگونه می‌توان به رهبر مقتدر تبدیل شد؟ و در نهایت ۲ رهبر مقتدر موفق را معرفی می‌کنیم.
رهبری مقتدرانه چیست؟
رهبری مقتدرانه برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ توسط دانیل گولمن، نویسنده و روانشناس آمریکایی مطرح شد. گولمن به رهبری مقتدرانه، رهبری آینده‌نگر نیز می‌گفت و این اصطلاح را برای اولین بار در یکی از کتاب‌های خود به نام “رهبری اولیه” ارائه کرد. از نظر او، رهبران مقتدر چشم‌انداز سازمان را تعیین و اعضای تیم را برای دستیابی به آن چشم‌انداز هدایت می‌کنند. او معتقد بود:
“رهبر مقتدر کسی است که تعیین می‌کند اعضای تیم به کجا روند، نه این‌که چگونه به آن‌جا روند.”
به زبان ساده، یک رهبر مقتدر موثر خط پایان را تعیین می‌کند و کفش مجهز برای دویدن و رسیدن به خط پایانی را در اختیار اعضای تیم قرار می‌دهد. بنابراین در این سبک رهبری، اعضا این اختیار را دارند که در مورد بهترین مسیر برای رسیدن به خط پایانی تصمیم بگیرند.
البته در نظر داشته باشید این بدان معنا نیست که رهبر از فرایند عقب‌نشینی می‌کند؛ این‌طور نیست، بلکه رهبران مقتدر در صورت نیاز، اعضا را راهنمایی و تشویق می‌کنند، به آن‌ها بازخورد می‌دهند، بر مسیر نظارت دارند و مانند یک مربی، تا آخر مسیر در کنار کارمندان هستند.
پس رهبری مقتدرانه یکی از سبک‌های رهبری است که در طی آن، رهبر یک چشم‌انداز یا هدف واضحی برای سازمان تعیین می‌کند و با انگیزه دادن به اعضای تیم، آن‌ها را در مسیر رسیدن به آن هدف هدایت می‌کند. رهبران مقتدر قوی، با اعتماد به نفس و کاریزماتیک هستند که به اعضای تیم خود انگیزه می‌دهند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا به هدف سازمان دست یابند.
- بیشتر بخوانید: رهبری تحول آفرین
- بیشتر بخوانید: انواع سبک های رهبری
- بیشتر بخوانید: رهبری چیست؟
ویژگی های رهبری مقتدرانه چیست؟
سبک رهبری مقتدرانه ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد که شامل موارد زیر هستند:
1_ آینده‌نگر بودن
در سبک رهبری مقتدرانه، رهبر چشم‌انداز جذابی برای آینده سازمان تعیین می‌کند و آن را به‌طور شفاف برای اعضای تیم توضیح می‌دهند تا هر یک از اعضا، نقش خود را در رسیدن به این چشم‌انداز درک کنند.
2_ تصمیمگیری آگاهانه
رهبران مقتدر به دلیل داشتن اعتماد به نفس بالا، مهارت تصمیمگیری قوی دارند. آن‌ها شرایط را به‌طور دقیق ارزیابی می‌کنند و با قاطعیت تصمیم می‌گیرند.
3_ نتیجه‌محور بودن
سبک رهبری مقتدرانه بر نتایج و کارایی مثبت تاکید بسیار زیادی دارد. این رهبران هدف مشخصی دارند، استانداردهای بالایی در نظر می‌گیرند، از اعضای تیم انتظارات زیادی دارند و بر دستیابی به اهداف تمرکز می‌کنند.
4_ جزئی‌نگر بودن
رهبران مقتدر بسیار جزئی‌نگر هستند. آن‌ها در فرایند رسیدن به اهداف، به ریزترین نکات توجه می‌کنند و مطمئن می‌شوند که وظایف به‌طور موثر اجرا می‌شوند.
5_ الگوی خوب بودن
رهبران مقتدر همان رفتارها، ارزش‌ها و اخلاقیاتی که می‌خواهند در تیم ایجاد شود را اجرا می‌کنند. این کار می‌تواند باعث ایجاد یک فرهنگ سازمانی مبتنی بر اعتماد و احترام شود.
6_ اعتماد به نفس بالا
رهبران مقتدر اعتماد به نفس بالایی دارند و همین کمک می‌کند تا تصمیم‌های آگاهانه‌ای بگیرند و اعضای تیم به آن‌ها اعتماد کنند.
7_ قاطعیت
رهبران مقتدر قاطع هستند؛ با قاطعیت برای سازمان هدف تعیین می‌کنند، در شرایط بحرانی تصمیم‌های سریع و موثری می‌گیرند و…
8_ حامی بودن
سبک رهبری مقتدرانه بیشتر حمایت‌کننده است تا سختگیر. این رهبران منابع مورد نیاز را در اختیار تیم قرار می‌دهند، آن‌ها را در طول مسیر حمایت می‌کنند و بدون انتقاد یا قضاوت در حل چالش‌ها به آن‌ها کمک می‌کنند.
9_ هوش هیجانی بالا
در این سبک رهبری، رهبران با اعضای تیم همدلی می‌کنند، نیازها و نگرانی‌های آن‌ها را درک می‌کنند و در برابر چالش‌های آن‌ها پاسخگو هستند و آن‌ها را حمایت می‌کنند.
10_ دارای تفکر استراتژیک
رهبران مقتدر باید تفکر استراتژیک داشته باشند تا بتوانند آینده‌نگر باشند، اهداف بلند مدتی برای سازمان تعیین کنند و همچنین به اعضای تیم کمک کنند تا به آن اهداف دست یابند.
- بیشتر بخوانید: مدیریت عملکرد چیست
- بیشتر بخوانید: تغییر فرهنگ سازمانی
- بیشتر بخوانید: مدل فرهنگی هافستد
مزایا و معایب رهبری مقتدرانه چیست؟
سبک رهبری مقتدرانه با مزایا و معایبی همراه است که در این قسمت به بررسی هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
مزایا
مزایای سبک رهبری مقتدرانه عبارتند از:
- شفاف بودن: رهبران مقتدر هدف مشخصی دارند و با نظارت دقیق خود اطمینان حاصل می‌کنند که همه اعضا برای رسیدن به هدف در حال تلاش هستند.
- کمک به استقلال کارمندان: این رهبران مقتدر اعضای تیم را تشویق می‌کنند تا ابتکار عمل به خرج دهند و خودشان تصمیمگیری کنند. این راهکار به افزایش استقلال و نوآوری آن‌ها کمک می‌کند.
- سازگاری بالا: رهبران مقتدر با شرایط متغیر سازگارند و پذیرای بازخوردها و ایده‌های جدید اعضای تیم هستند؛ این می‌تواند منجر به سازگاری و نوآوری بیشتر در تیم و سازمان شود.
- ایجاد انگیزه در کارمندان: این رهبران با اعتماد به توانایی‌های اعضای تیم، به آن‌ها انگیزه می‌دهند تا به اهداف دست یابند.
- افزایش عملکرد سازمان: سبک رهبری مقتدرانه با تعیین استانداردهای بالا و نظارت دقیق عملکرد تیم، به بهبود کارایی اعضای تیم و سازمان کمک می‌کنند.
معایب
معایب سبک رهبری مقتدرانه عبارتند از:
- اتکای بیش از حد به رهبر: در این سبک رهبری ممکن است اعضای تیم برای دریافت هدایت و تایید، بیش از حد به رهبر وابسته شوند و این مانع از استقلال، رشد فردی و شغلی و توانایی آن‌ها در تصمیمگیری می‌شوند.
- استرس و فشار زیاد: تعیین استانداردهای بالا و داشتن انتظارات زیاد از اعضای تیم اگرچه می‌تواند به آن‌ها انگیزه دهد اما همچنین ممکن است باعث استرس و فشار کاری شود. به‌ویژه اگر اهداف دست‌نیافتنی باشند یا رهبر به‌اندازه کافی تیم را حمایت نکند.
- وجود چالش‌های گوناگون: این سبک رهبری ممکن است برای اعضا با پیشینه‌های فرهنگی مختلف، چالش‌هایی ایجاد کند. مثلا ممکن است برخی از افراد آن را بیش از حد مستقل بدانند یا فکر کنند که به‌اندازه کافی مشارکتی نیست.
- بیشتر بخوانید: روش های نوین استخدام
- بیشتر بخوانید: استخدام چیست؟
- بیشتر بخوانید: ATS چیست
رهبری مقتدرانه در چه سازمان ها و چه زمان هایی کارآمدتر است؟
هر سبک رهبری زمانی می‌تواند اثربخش و کارآمد باشد که به‌طور موثر مورد استفاده قرار گیرند یا در شرایط مناسب به‌کار گرفته شوند. سبک رهبری مقتدرانه در شرایط زیر می‌تواند موثر واقع شود:
- شرایط دشوار: سبک رهبری مقتدرانه برای سازمان‌هایی که در یک وضعیت بد قرار دارند مانند ضرر مالی، افت عملکرد و…، می‌تواند اثربخش باشد. این سبک می‌تواند با تعیین هدف شفاف و هدایت کارمندان به آن سمت، به رشد دوباره سازمان کمک کند.
- استارتاپ‌های جدید: رهبری مقتدرانه در شرکت‌هایی که تازه در حال شکل‌گیری هستند، می‌تواند موفقیت آن‌ها را تضمین کند.
- محیط‌های پرخطر: در صنایع پرخطر که ایمنی افراد در اولویت است مانند مراقبت‌های بهداشتی و اجرای قانون و عملیات نظامی، سبک رهبری مقتدر، کارمندان را با قاطعیت و اطمینان بیشتری هدایت می‌کند.
- مدیریت بحران: زمانی که سازمان نیاز به تصمیم فوری و دقیق دارد مانند فوریت‌های پزشکی، بلایای طبیعی و…، سبک رهبری مقتدرانه می‌تواند به‌طور موثر و سریع اقدام کند.
چگونه به رهبر مقتدر تبدیل شویم؟
اگر فکر می‌کنید سبک رهبری مقتدرانه برای شما مناسب است، توصیه می‌کنیم برای تبدیل شدن به یک رهبر مقتدر طبق مراحل زیر عمل کنید:
- یک چشم‌انداز واضح و شفاف برای سازمان تعیین کنید.
- اعتماد کارمندان را جلب کنید، از آن‌ها حمایت کنید و ثابت قدم باشید.
- هنگام چالش‌ها با کارمندان همدلی کنید و به آن‌ها بازخوردهای سازنده ارائه دهید.
- مهارت تصمیمگیری خود را تقویت کنید تا بتوانید در شرایط اضطراری، تصمیم‌های آگاهانه‌تری بگیرید.
- مهارت‌های ارتباطی‌تان را تقویت کنید و با کارمندان ارتباط موثری برقرار کنید.
- با روش‌های گوناگون برای دستیابی به اهداف سازمان به کارمندان انگیزه بدهید.
- تجربه رهبری در شرایط بحرانی را به دست آورید.
- از کارمندان بازخورد بگیرید تا بفهمید در کدام بخش‌ها خوب عمل کرده‌اید و در کدام بخش‌ها باید توانایی‌هایتان را ارتقا دهید.
نمونه هایی از رهبران مقتدر
دو رهبر مقتدر که در کارشان موفق بوده‌اند عبارتند از:
1_ جک ولش
جک ولش نویسنده و مدیر آمریکایی بود که مدیریت شرکت جنرال الکتریک، یکی از شرکت‌های چندملیتی آمریکایی در حوزه طراحی و توسعه فناوری را برعهده داشت.
زمانی که ولش مدیرعامل این شرکت بود، از سبک رهبری مقتدرانه استفاده می‌کرد و به ویژگی‌هایی چون نظارت بر عملکرد کارمندان، تمرکز بر نتیجه کار و مسئولیت‌پذیری معروف بود.
او با تعیین اهداف شفاف و انتظار داشتن از اعضای تیم خود برای رسیدن به آن اهداف، به موفقیت شرکت کمک زیادی کرد.
2_ ایندرا نویی
ایندرا نویی کارآفرین آمریکایی-هندی‌تبار است که به مدت ۱۲ سال مدیرعامل شرکت پپسی‌کو بود. شرکت پپسی‌کو یک شرکت صنایع غذایی چندملیتی آمریکایی است.
او در زمان مدیرعاملی خود، رهبری مقتدرانه را با روش کاریزماتیک به‌کار گرفت و دارای ویژگی‌هایی چون هوش هیجانی بالا، مهارت‌های ارتباطی قوی و شمولیت بود. شمولیت یعنی ایجاد فضایی که در آن همه افراد با هر جنسیت، سن، نژاد، قومیت، مذهب یا توانایی‌های جسمی و ذهنی از فرصت‌های برابر برخوردار باشند.
ایندرا نویی آینده‌نگر بود و این چشم‌انداز را برای شرکت تعیین کرد که با توجه به درخواست‌های مشتریان، محصولات سالم‌تری تولید کنند. سرانجام او این چشم‌انداز را با کارمندان در میان گذاشت، آن‌ها را برای دستیابی به هدف هدایت کرد و فرهنگ سازمانی مبتنی بر رشد و نوآوری ایجاد کرد و در نهایت به‌طور گسترده مورد توجه قرار گرفت.
کلام آخر
در نهایت، در پاسخ به این سوال که رهبری مقتدرانه چیست؟ می‌توانیم به‌طور خلاصه بگوییم رهبری مقتدرانه یک نوع سبک رهبری است که با انگیزه دادن به کارمندان، به آن‌ها کمک می‌کند تا به اهداف سازمان دست یابند و موفقیتی برای یک کسب‌وکار رقم بزنند.
منابع:
