رهبری تحول آفرین یک سبک رهبری است که در آن، رهبر یک هدف مشخصی برای اعضای گروه ایجاد می‌کند، سپس آنها را برای رسیدن به هدف همراهی و حمایت می‌کند و در نهایت، تغییرات مثبت و موفقیت‌هایی برای سازمان اتفاق می‌افتد. رهبران تحول آفرین با ویژگی‌ها و سبک رهبری خاص خود، نوآوری و بهره‌وری سازمان را افزایش می‌دهند.
اگر دوست دارید درباره سبک رهبری تحول آفرین بیشتر بدانید، در این مقاله از سایت کار از ما با ما همراه شوید.
رهبری تحول آفرین چیست؟
رهبری تحول آفرین یکی از انواع سبک های رهبری است که طی آن، رهبران با ایجاد یک چشم‌انداز مشخص و الهام بخشیدن و انگیزه دادن به اعضای تیم، تغییرات مثبتی در کارمندان و سازمان به وجود می‌آورند.
رهبران تحول آفرین فعال، پر انرژی، مشتاق و پرشور هستند و انرژی و انگیزه خود را به سایر کارمندان نیز منتقل کنند. آنها افراد را برای سخت کار کردن، داشتن عملکرد خوب و وفادار ماندن به گروه حمایت و راهنمایی می‌کنند. همچنین با داشتن چشم‌انداز روشنی از اهداف سازمان، کارمندان را هدایت می‌کنند و تمرکزشان حمایت از اعضای تیم و کمک به موفقیت هر یک از آنها است.
همچنین این رهبران بر نوآوری تاکید دارند، روحیه مثبت اعضای گروه را تقویت می‌کنند، رضایت شغلی و حفظ کارمندان را افزایش می‌دهند و در نتیجه تغییرات مثبتی در محیط کار به وجود می‌آورند.
به‌طور کلی، هدف از سبک رهبری تحول آفرین، کمک به رشد، ترویج وفاداری و ایجاد اعتماد در گروه است.
- بیشتر بخوانید: رهبری چیست؟
- بیشتر بخوانید: مدیریت عملکرد چیست
- بیشتر بخوانید: تغییر فرهنگ سازمانی
- بیشتر بخوانید: مدل فرهنگی هافستد
اهمیت سبک رهبری تحول آفرین
رهبری تحول آفرین تاثیرات مثبتی بر سازمان می‌گذارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره کرده‌ایم:
1_ افزایش بهره‌وری سازمان
سبک رهبری تحول آفرین می‌تواند باعث پیشرفت‌های قابل توجهی در بهره‌وری و کارایی یک کسب و کار شود. این رهبران با ایجاد محیط کار حمایتی، انگیزه کارمندان را بالا می‌برند که باعث افزایش عملکرد آنها و در نتیجه افزایش عملکرد و موفقیت سازمان می‌شود.
2_ ایجاد نوآوری و تغییر
امروزه دنیای کسب و کارها همواره در حال تغییر است و به همین دلیل سبک رهبری تحول آفرین می‌تواند بسیار اهمیت داشته باشد.
رهبران این سبک با تمرکز بر خلاقیت و نوآوری و تشویق کارمندان به ارائه ایده‌های جدید، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با تغییرات همراه شوند.
همان‌طور که می‌دانید، تغییر در دنیای تجارت فقط به معنای تولید محصولات جدید نیست بلکه در مورد روش‌های جدید تجارت، تبلیغات و… نیز هست. به‌عنوان مثال رهبران شرکت‌هایی مانند اپل و آمازون با سبک رهبری تحول آفرین خود بر نوآوری تمرکز کردند و این یکی از دلایل موفقیت این شرکت‌ها است.
3_ افزایش مشارکت کارمندان
رهبران تحول آفرین محیط کاری می‌سازند که در آن کارمندان نه تنها حضور دارند، بلکه به‌طور فعال درگیر کار هستند و مشارکت دارند. این اتفاق باعث رضایت شغلی بیشتر، نرخ جابه‌جایی کمتر و ایجاد یک تیم هماهنگ‌تر می‌شود.
زمانی که افراد در انجام کارهای تیم مشارکت داشته باشند، احساس ارزشمندی می‌کنند و تعهد و بهره‌وری آنها بیشتر می‌شود و کارمندان متعهد، بزرگ‌ترین دارایی یک سازمان هستند.
- بیشتر بخوانید: روش های نوین استخدام
- بیشتر بخوانید: استخدام چیست؟
- بیشتر بخوانید: ATS چیست
ویژگی های رهبری تحول آفرین
برخی از ویژگی‌های مشترک میان رهبران تحول آفرین شامل موارد زیر است:
1_ خودآگاهی بالا
رهبران تحول آفرین به‌خوبی خودشان را می‌شناسند و از نقاط قوت و ضعف خود آگاه‌اند.
این افراد برای بالا بردن خودآگاهی خود به‌طور مستمر تمرین می‌کنند. به‌عنوان مثال از دیگران می‌خواهند تا به آنها بازخورد دهند. این رهبران معتقدند که همه افراد باید به‌طور مستمر در حال یادگیری و بهبود باشند.
2_ داشتن ذهن باز
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم تمام رهبران تحول آفرین این است که پذیرای ایده‌های جدید و دیدگاه‌های متفاوت تک تک اعضای گروه‌شان هستند.
این رهبران به‌جای نتیجه‌گیری سریع و قبل از تصمیم‌گیری استراتژیک، از اعضای تیم خود درخواست می‌کند تا بازخوردها و ایده‌هایشان را مطرح کنند.
3_ سازگار و نوآور
رهبران تحول آفرین به‌خوبی پویایی تجارب را درک می‌کنند و به همین دلیل همیشه در حال یافتن راه‌هایی برای افزایش خلاقیت و نوآوری در یک کسب و کار هستند. علاوه‌بر این، آنها از تغییر رویکردهای سنتی که بیشتر در گذشته موثر بوده‌اند، نمی‌ترسند و به‌راحتی با روش‌های نوین تجارت سازگار می‌شوند.
4_ فعال
رهبری تحول آفرین با نشستن یک جا و تماشا کردن، منتظر تغییر نمی‌ماند بلکه در انجام کارهایش بسیار فعال و پویا است. ریسک‌پذیر است، راه‌حل‌های پیشگیرانه را به‌کار می‌گیرد و تصمیمات جسورانه‌ای می‌گیرد.
5_ متواضع
در نهایت، رهبران تحول آفرین متواضع هستند. به‌عنوان مثال، آنها پاسخ همه چیز را نمی‌دانند و با این موضوع مشکلی ندارند.
اگرچه آنها به اهداف و توانایی‌های خود اطمینان دارند اما همچنین می‌توانند خودشان را مدیریت کنند و آن‌چه را که واقعا برای اعضای گروه و سازمان مناسب است، انجام دهند.
- بیشتر بخوانید: غیبت کارمندان
- بیشتر بخوانید: استخدام پیمانی چیست
- بیشتر بخوانید: استخدام رسمی چیست
مولفه های رهبری تحول آفرین
رهبری تحول آفرین چهار مولفه اصلی دارد:
1_ تحریک ذهنی
مولفه تحریک ذهنی بر استقلال و خلاقیت کارمندان تاکید دارد. در این مولفه، رهبران تحول آفرین ریسک‌پذیر هستند، از شکست خوردن نمی‌ترسند و شکست‌ها را فرصتی برای یادگیری می‌دانند.
آنها کارمندان را به چالش می‌کشند، آنها را در فرایندهای تصمیم‌گیری مشارکت می‌دهند و افراد را تشویق می‌کنند تا برای انجام کارها، راه‌های جدید و برای یادگیری، فرصت‌های تازه را کشف کنند. اجازه دادن به کارمندان برای مشارکت در تصمیمات مهم، آنها را مستقل‌تر می‌کند و باعث می‌شود تا در آینده برای غلبه بر مشکلات، به تنهایی تصمیمات آگاهانه‌ای بگیرند.
این رهبران همچنین طرفدار خلاقیت و نوآوری هستند و معتقدند که تحریک خلاقیت کارمندان، گام مهمی در دستیابی به نوآوری است.
به‌عنوان مثال، یک رهبر تحول آفرین ممکن است به‌طور منظم جلسات طوفان فکری برگزار کند و افراد را تشویق کند تا درباره موضوعات گوناگون، ایده‌های منحصر به فرد خود را ارائه دهند. رهبران با این راهکارها نه تنها به رشد و موفقیت، بلکه به سازگاری و انعطاف‌پذیری سازمان نیز کمک می‌کند.
2_ توجه فردی
در این مولفه، رهبران به نیازها و توانایی‌های هر یک از اعضای تیم توجه می‌کنند و حامی آنها هستند. رهبران تحول آفرین شنوندگان خوب و همدلی هستند و به اعضای تیم خود احساس شنیده شدن، می‌دهند.
این افراد از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستند؛ به همین دلیل به‌خوبی اعضای گروه‌شان را درک می‌کنند و رویکرد خود را با نیازها و شرایط هر فرد تطبیق می‌دهند مثلا ممکن است فرصت‌های آموزشی خاصی در اختیار یک فرد قرار دهند.
توجه فردی باعث می‌شوند اعضای تیم احساس ارزشمندی و تعلق کنند و به کارمندان با انگیزه و متعهدی تبدیل شوند.
3_ انگیزش الهام‌بخش
انگیزش الهام‌بخش یکی دیگر از مولفه‌های رهبری تحول آفرین است که نشان‌دهنده توانایی رهبر برای برقراری ارتباط موثر و القای دیدگاه مشترک در سازمان است.
رهبران تحول آفرین اهداف و چشم‌اندازهای روشنی تعیین می‌کنند و این چشم‌اندازها را در اختیار اعضای گروه قرار می‌دهند و به آنها انگیزه می‌دهند تا به آن اهداف دست یابند. انگیزه دادن به کارمندان باعث ایجاد تغییرات مثبت در سازمان می‌شود؛ یکی از روش‌های انگیزه دادن به کارمندان، اعتماد داشتن به توانایی‌های آن‌هاست تا خودشان هم باور کنند که می‌توانند موفق شوند.
همچنین رهبران تحول آفرین باید نگرش مثبتی داشته باشند تا در الگو بودن و الهام بخشیدن به کارمندان اثربخش باشند.
این مولفه به کارمندان کمک می‌کند تا برای دستیابی به یک هدف مشترک تلاش کنند؛ در نتیجه اشتیاق و تعهد در آنها ایجاد می‌شود و بهره‌وری‌شان بالا می‌رود. ایجاد اهداف مشترک و هدایت کارمندان به سمت اهداف برای موفقیت سازمان ضروری است.
4_ نفوذ آرمانی
مولفه آخر به این معناست که رهبر تحول آفرین، الگوی رفتاری و اخلاقی اعضای گروه است. از آن‌جایی که اعضای گروه به رهبر اعتماد دارند و به او احترام می‌گذارند، بنابراین از او الگوبرداری و او را درونی می‌کنند.
رهبران باید صداقت، عزم، اخلاق حرفه‌ای و در گفتار و رفتارشان ثبات داشته باشند تا کارمندان به آنها اعتماد کنند و آنها را الگوی خود قرار دهند.
این مولفه باعث ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت می‌شود و حس مشارکت و اعتماد را در میان اعضای تیم تقویت می‌کند.
مزایا و معایب رهبری تحول آفرین
اگرچه رهبری تحول آفرین با مزایای زیادی همراه است اما همچنین معایبی هم دارد. در این قسمت، مزایا و معایب رهبری تحول آفرین را بررسی می‌کنیم:
مزایا
مزایای رهبری تحول آفرین شامل موارد زیر است:
1_ افزایش انگیزه
رهبران تحول آفرین به کارمندان انگیزه می‌دهند تا فعال باشند و به اهداف مشترک‌شان دست یابند. آنها ممکن است فرایند انگیزه‌دهی به کارمندان را با ارائه پاداش‌های مالی و غیرمالی انجام دهند. کارمندانی که برای انجام کارهایشان انگیزه زیادی دارند، رضایت شغلی بیشتری هم دارند.
2_ افزایش هماهنگی
رهبران تحول آفرین کارمندان را تشویق می‌کنند تا وظایف شخصی‌شان را انجام دهند تا به یک هدف مشترک، یعنی هدف سازمان دست یابند و به این ترتیب، هماهنگی در میان اعضای تیم بالا می‌رود.
برای افزایش هماهنگی، رهبران باید صادق و با اصالت باشند، با همه کارمندان به‌طور یکسان رفتار کنند، عملکرد آنها را ارزیابی کنند، به رفتارهای خوب آنها مانند صداقت پاداش دهند و آنها را به ارتباطات باز تشویق کنند.
3_ تعیین چشم‌انداز و هدف
تعیین چشم‌انداز و هدف توسط رهبران به اعضای تیم کمک می‌کند تا ارزش آن را درک کنند. زمانی که همه اعضای یک تیم به ارزش کار خود باور داشته باشند، به احتمال بیشتری برای رسیدن به آن هدف با انگیزه و متعهد می‌مانند. در نتیجه این به کارمندان کمک می‌کند تا بتوانند به مرور زمان به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت سازمان دست یابند.
4_ ارتقای توسعه حرفه‌ای
رهبران همچنین کارمندان را تشویق می‌کنند تا مهارت‌های خود را تقویت کنند، با چالش‌های جدید مقابله کنند و توانایی‌های تخصصی خود را برای پیشرفت در حرفه‌شان توسعه دهند.
زمانی که اعضای تیم متوجه شوند رهبرشان از آنها حمایت می‌کند، ریسک‌پذیرتر می‌شوند و بیشتر به دنبال فرصت‌هایی برای رشد شخصی و حرفه‌ای می‌روند.
5_ افزایش تعهد کارمندان
رهبران تحول آفرین باعث می‌شوند تا کارمندان احساس ارزشمندی کنند و در نتیجه به کارشان متعهدتر شوند و برای مدت طولانی‌تری در سازمان بمانند.
علاوه‌بر این، افزایش تعهد و حفظ کارمندان در سازمان تا حد زیادی هزینه‌های شرکت را کاهش می‌دهد.
6_ افزایش اشتیاق
رهبران تحول آفرین شور و اشتیاق اعضای گروه را بالا می‌برند. زمانی که کارمندان می‌بینند رهبر آنها برای دستیابی به یک هدف جدید اشتیاق زیادی دارد، آنها نیز مشتاق می‌شوند و برای دستیابی به آن هدف سخت تلاش می‌کنند.
7_ آسان کردن فرایند تغییر
رهبری تحول آفرین تغییرات زیادی را با موفقیت در سازمان ایجاد می‌کنند. یکی از نکات جذاب درباره این رهبران این است که هنگام اجرای یک تغییر در سازمان، به فکر کارمندان هم هستند و به هر طریقی کمک می‌کنند تا آن تغییر برای تک تک کارمندان راحت باشد.
مثلا اگر قرار است سیستم کاری شرکت را عوض کنند، قبل از تغییر، به کارمندان توضیح می‌دهند که چرا نیاز است سیستم شرکت تغییر کند و نحوه کار با سیستم جدید را به آنها آموزش می دهند.
8_ بهبود روابط
رهبران تحول آفرین ارتباط خوبی با اعضای گروه، کارمندان، سرپرستان و همه کارکنان سازمان دارند و افراد را نیز به این کار تشویق می‌کنند. در واقع حتی اگر دیگران را به این کار تشویق نکنند، خودشان در مهارت‌های ارتباطی الگوی خوبی هستند و دیگران از او پیروی می‌کنند؛ به این ترتیب روابط در سازمان بهبود می‌یابد.
معایب
معایب رهبری تحول آفرین شامل موارد زیر است:
1_ اولویت داشتن اهداف بلندمدت بر اهداف کوتاه‌مدت
رهبری تحول آفرین بر اهداف بلندمدت تاکید بیشتری دارد و این خود می‌تواند باعث ایجاد مشکلات بیشتری شود.
در واقع ممکن است این رهبران آنقدر درگیر اهداف و تغییرات بزرگ شوند که از طراحی مسیر حرکت تیم و برنامه‌ریزی دقیق و مشخص غافل شوند.
2_ افزایش فرسودگی شغلی
سبک رهبری تحول آفرین چه برای رهبران و چه برای اعضای تیم ممکن است با فرسودگی شغلی همراه باشد. برای جلوگیری از این مشکل، رهبران باید در کنار تمام کارهایی که انجام می‌دهند، بر ایجاد تعادل میان زندگی شخصی و کار حرفه‌ای نیز تاکید کنند.
3_ نیاز به ارتباط مستمر
رهبری تحول آفرین برای موثر بودن نیاز به ارتباط مستمر دارد و این ممکن است برای رهبرانی که مسئولیت‌های زیادی برعهده دارند، چالش‌برانگیز باشد.
4_ کند کردن روند تصمیم‌گیری
سبک رهبری تحول آفرین ممکن است روند تصمیم‌گیری را کند کند زیرا این رهبران قبل از گرفتن هرگونه تصمیم، نظر اعضای تیم را می‌پرسند.
اگرچه دریافت نظر اعضای گروه می‌تواند دیدگاه‌های متنوع و ارزشمندی به رهبران بدهد اما این روش برای هر تصمیمی کارآمد نیست.
برای رفع این مشکل، بهتر است رهبران قانونی در نظر بگیرند که در چه مواقعی به صورت گروهی و در چه مواقعی خودشان تصمیم بگیرند. مثلا رهبرانی که با تیم‌های کوچکی کار می‌کنند، می‌توانند در اغلب اوقات به صورت گروهی تصمیمات را بگیرند.
نمونه هایی از رهبری تحول آفرین
مجله کسب و کار هاروارد، شرکت‌های موجود در لیست فورچن جهانی ۵۰۰ (Fortune Global 500) را از نظر محصولات، خدمات و مدل‌های تجاری جدید بررسی کرد و بهترین نمونه‌های رهبری تحول آفرین را به دست آورد:
1_ جف بزوس
آن‌چه جف بزوس، موسس شرکت آمازون را در لیست رهبران تحول آفرین قرار می‌دهد، نفوذ آرمانی او و مهارت بالای جف در تصمیم‌گیری است. بزوس در طی سال‌ها تجربه، چشم‌انداز تازه‌ای را وارد دنیای تجارت الکترونیک کرد.
2_ رید هستینگز
رید هستینگز، موسس شرکت نتفلیکس نیز به دلایل مشابه بزوس در این لیست قرار گرفت.
3_ استیو جابز
استیو جابز، موسس شرکت اپل نیز رهبری نوآوری داشت و به همین دلیل توانست شرکت اپل را به غول صنعت فناوری تبدیل کند.
4_ ساتیا نادلا
ساتیا نادلا، سومین مدیرعامل شرکت مایکروسافت با رویکرد خاص خود توانست در رشد و موفقیت این شرکت نقش موثری داشته باشد و در نهایت به سمت مدیر اجرایی دست یابد.
برخی دیگر از افرادی که در لیست رهبران با رویکرد تحول آفرین قرار می‌گیرند شامل موارد زیر هستند:
5_ باراک اوباما
باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا نیز کشورش را با رویکرد تحول آفرین اداره می‌کرد و به سبک ارتباطی متحدکننده، انگیزشی و امیدوار کننده شهرت داشت.
6_ نلسون ماندلا
نلسون ماندلا، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی به‌طور الهام‌بخشی به کشورش خدمت می‌کرد.
7_ اپرا وینفری
اپرا وینفری، مجری فعال در حوزه رسانه به دلیل سبک رهبری کاریزماتیک، نوآور و الهام‌بخش خود در این لیست قرار می‌گیرد.
کلام آخر
در نهایت، رهبری تحول آفرین فرایندی است که نیازمند تعیین چشم‌انداز، افزایش خلاقیت و انگیزه‌دهی به کارمندان است تا بتوان موفقیت پایداری برای سازمان رقم زد.
یک رهبر فعال، خودآگاه، سازگار، نوآور و متواضع می‌تواند این فرایند را با موفقیت پیش ببرد.
منابع:
-
- verywellmind
- indeed
- rollins
- ollusa
- forbes
- cio
- umassglobal
